Rodzina 800 plus to rządowy program mający na celu poprawę jakości życia polskich rodzin. Wsparcie Państwa ma trzy główne cele: wzrost liczby urodzeń, ograniczenie ubóstwa i wsparcie finansowe rodzin. O świadczenie mogą starać się rodzice na każde dziecko, pełnoletnie osoby z niepełnosprawnością oraz seniorzy. Jak je uzyskać? Gdzie złożyć wniosek? Odpowiedzi na pytania znajdują się w poniższym poradniku.
Od kiedy przyznawane jest 800 plus?
Od 1 stycznia 2024 roku świadczenie 500+ zostało zastąpione świadczeniem 800+. Rodzice i opiekunowie prawni, którzy już pobierają świadczenie, nie muszą ponownie składać wniosku, aby otrzymać je w podwyższonej formie.
800 plus na każde, nawet pierwsze dziecko
Z programu 800 plus mogą skorzystać rodzice i opiekunowie dzieci w wieku do lat 18, pełnoletnie osoby niepełnosprawne oraz emeryci. Wniosek można składać już na pierwsze dziecko, nie obowiązuje również kryterium dochodowe. Wniosek może zostać złożony także przez rodzica samotnie wychowującego dziecko.
800 plus dla niepełnosprawnych — kryteria
Świadczenie przysługuje również osobom, które spełniają poniższe kryteria:
- ukończyły 18 lat,
- są niezdolne do samodzielnej egzystencji i zostało to stwierdzone na podstawie wydanego orzeczenia o:
- całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji lub
- niezdolności do samodzielnej egzystencji lub
- całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji lub też
- całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- mają obywatelstwo polskie oraz posiadają prawo pobytu w Polsce lub są cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych (np. emerytury, renty, zasiłku z pomocy społecznej, lub też suma tych świadczeń, o charakterze innym niż jednorazowe z wyłączeniem renty rodzinnej, zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń oraz zmniejszeń, nie przekracza kwoty 2157,80 zł brutto).
Kwota 2157,80 zł nie uwzględnia renty rodzinnej przyznanej dziecku, które zostało uznane za całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnego funkcjonowania lub całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16. roku życia, lub w trakcie nauki w szkole przed ukończeniem 25. roku życia.
Jeśli wnioskujący pobiera emeryturę, rentę lub inne świadczenie finansowane ze środków publicznych i łączna kwota brutto tych świadczeń wynosi więcej niż 1 657,80 zł, a nie przekracza 2 157,80 zł brutto, to wysokość świadczenia uzupełniającego będzie niższa niż 800 zł. Będzie to różnica między kwotą 2 157,80 zł, a łączną kwotą przysługujących świadczeń.
Czy 800 plus dla niepełnosprawnych wlicza się do dochodu?
Zgodnie z ustawą o świadczeniu uzupełniającym, świadczenie 800 plus dla niepełnosprawnych jest zwolnione z opodatkowania. Jego wysokość nie jest wliczana do dochodu, na podstawie którego wylicza się wydatki na cele rehabilitacyjne. Nie wlicza się ono także do dochodu przy ubieganiu się o dodatek mieszkaniowy, dodatek energetyczny oraz świadczenia pieniężne z ośrodka pomocy społecznej. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku przyznawania pomocy o charakterze niefinansowym. Wtedy to świadczenie 800 plus dla niepełnosprawnych jest brane pod uwagę i wliczane jest do dochodu.
800 plus dla emerytów — komu przysługuje?
Seniorzy, którzy nie są zdolni do samodzielnej egzystencji lub pobierają zasiłek pielęgnacyjny, mogą liczyć na 800 plus, muszą jednak zmieścić się we wskazanym limicie.
- Pełną kwotę (800 złotych) otrzymają seniorzy, których dochód nie przekracza 1396,13 zł brutto.
- Jeżeli ktoś nie sprosta wymogom limitu, przyjmuje się zasadę „złotówka za złotówkę”: za każde przekroczenie wskazanego progu o złotówkę, kwota świadczeń będzie mniejsza o złotówkę.
Dla większości seniorów instytucją, do której będą musieli się wybrać, aby otrzymać świadczenie, jest ZUS. Z kolei rolnicy skorzystają z usług KRUS-u.
Jak dostać 800 plus dla emerytów? W celu uzyskania świadczenia należy złożyć odpowiedni formularz, do którego trzeba dołączyć:
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- dokumentację medyczną,
- inne dokumenty takie jak np. karta rehabilitacji leczniczej lub zaświadczenie o stanie zdrowia (wydane przez lekarza nie wcześniej niż miesiąc przed terminem składania wniosku).
Emeryci mogą starać się również o wyrobienie Ogólnopolskiej Karty Seniora — dokumentu uprawniającego do wielu zniżek i udogodnień.
Czy 800+ przysługuje Polakom mieszkającym za granicą?
Nie, program Rodzina 800 plus obowiązuje tylko na terytorium Polski, a miejsce zamieszkania (nie miejsce zameldowania) w naszym kraju jest warunkiem koniecznym do uzyskania świadczenia. Dla polskich rodzin mieszkających w krajach UE czy EOG mają zastosowanie ustawy danego państwa.
800 plus dla obcokrajowców
Świadczenie wychowawcze przysługuje zamieszkałym w Polsce:
- obywatelom UE/EFTA,
- pozostałym cudzoziemcom, którzy przedstawią dokumenty potwierdzające legalny pobyt w Polsce i prawo do pracy, takie jak np. karta pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy".
800 plus a przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
Ze świadczenia 800 plus mogą również korzystać rodzice, którzy np. pracują poza granicami Polski. Program Rodzina 800 plus objęty jest przepisami o koordynacji w zakresie zabezpieczenia społecznego obowiązującymi w państwach członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Przepisy o koordynacji stosowane są w przypadku gdy:
- wnioskodawca lub drugi rodzic dziecka mieszka w innym kraju,
- wnioskodawca lub drugi rodzic dziecka pracuje w innym kraju,
- wnioskodawca lub drugi rodzic dziecka w innym kraju pobiera świadczenia takie jak: renta, emerytura czy zasiłek dla bezrobotnych.
Warunkiem otrzymania świadczenia wychowawczego jest spełnienie określonych kryteriów, w tym kryterium finansowego. W Polsce świadczenie przyznawane jest w pełnej wysokości, niezależnie od państwa pierwszeństwa, które jest określone w przepisach unijnych.
Wniosek o 800 plus online
Do kiedy należy składać wnioski 800 plus?
- Rodzice noworodków — mają czas do 3 miesięcy od narodzin na złożenie wniosku, wtedy świadczenie zostanie wypłacone w całości, z wyrównaniem od dnia urodzenia. Jeśli rodzice złożą wniosek po tym terminie, świadczenie będzie obowiązywać od miesiąca złożenia wniosku.
- Pozostali rodzice i opiekunowie, osoby niepełnosprawne i seniorzy — okres rozliczeniowy rozpoczął się 1 lutego 2024 roku. Aby zachować ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego i otrzymać świadczenie w czerwcu 2024 r. wniosek należało złożyć w terminie do 30 kwietnia 2024 roku. W przypadku wniosków złożonych w kolejnych miesiącach, ustalenie prawa oraz wypłata przyznanego świadczenia nastąpi w maksymalnym terminie do 3 miesięcy.
W przypadku niezłożenia wniosku, świadczenia na kolejny okres przestaną być wypłacane.
W przypadku różnej opieki, składając wniosek o świadczenie wychowawcze na rzecz dziecka, które jest biologicznym dzieckiem, jak i na rzecz dziecka, dla którego wnioskodawca jest opiekunem prawnym, konieczne jest złożenie dwóch odrębnych wniosków.
Jak złożyć wniosek o 800+?
W 2022 roku zniknęła możliwość składania papierowych wniosków o 800 plus. Aby uzyskać świadczenie, należy złożyć wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego przez Internet:
- za pomocą bankowości internetowej — na stronie banku (jeśli istnieje taka funkcja) należy zalogować się do konta bankowego i wypełnić odpowiedni formularz,
- w serwisie Emp@tia (portal Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej) — dla posiadaczy Profilu Zaufanego; wystarczy zalogować się, wypełnić dostępny wniosek i przesłać przez Internet — zgodnie z podaną na portalu instrukcją,
- za pomocą PUE ZUS — tutaj również wykorzystuje się Profil Zaufany i krok po kroku przechodzi przez pola formularza.
Jakie są koszty złożenia wniosku?
Złożenie wniosku Rodzina 800 plus jest bezpłatne.
Jak długo się czeka na przyznanie świadczenia?
Wypłata świadczenia 800+ dokonywana jest do 3 miesięcy od złożenia wniosku, z wyrównaniem od miesiąca złożenia dokumentu. Wypłata przyznanego świadczenia wychowawczego odbywa się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane przez wnioskodawcę konto bankowe.
Jak sprawdzić status złożonego wniosku?
W zależności od sposobu złożenia wniosku jego aktualny status można sprawdzić na dwa sposoby:
- jeśli wniosek został złożony w serwisie Empatia — jego stan można sprawdzić w skrzynce odbiorczej tego portalu,
- jeśli wniosek został złożony za pośrednictwem bankowości elektronicznej lub PUE ZUS — jego stan można sprawdzić, kontaktując się z organem prowadzącym program 800+ lub zalogować się do PUE ZUS.
Do którego dnia miesiąca będzie wypłacane 800 plus?
Wypłaty 800 plus powinny być realizowane najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca, za który przysługują. Więc w przypadku, w którym dana osoba ma przyznane świadczenie od stycznia, to pieniądze zostaną jej wypłacone najpóźniej 31 stycznia. Terminy wypłat 800 plus zostały ustalone na 2, 4, 7, 9, 12, 14, 16, 18, 20 i 22 dzień miesiąca.
W roku 2024 harmonogram wypłat świadczenia wygląda następująco. Osobie, która złoży wniosek:
- do 30 kwietnia 2024 r. - ZUS wypłaci świadczenie do 30 czerwca 2024 r.,
- w maju 2024 r. - ZUS wypłaci świadczenie do 31 lipca 2024 r. wraz z wyrównaniem kwoty świadczenia od czerwca,
- w czerwcu 2024 r. - ZUS wypłaci świadczenie do 31 sierpnia 2024 r. wraz z wyrównaniem kwoty świadczenia od czerwca,
- w lipcu 2024 r. - ZUS wypłaci świadczenie do 30 września 2024 r. wraz z wyrównaniem kwoty świadczenia od lipca,
- w sierpniu 2024 r. - ZUS wypłaci świadczenie do 31 października 2024 r. wraz z wyrównaniem kwoty świadczenia od sierpnia.
Jak długo wypłacane jest świadczenie 800+?
Świadczenie przyznawane jest na rok. Wnioski można składać cyklicznie każdego roku, dopóki spełniane będą warunki przyznania świadczenia.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. 2024 poz. 421);
- Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (t.j. Dz.U. 2024 poz. 256);
- Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022 poz. 2140).