Separacja małżeńska - co daje, czym skutkuje i ile kosztuje - pozew i wniosek o separację PDF 2024

Wniosek i pozew o separację

Kto może złożyć pozew o separację?

Pozew o separację może złożyć każdy z małżonków.

Gdzie złożyć pozew o separację?

Pismo w tej sprawie należy złożyć w sądzie okręgowym. Wybór sądu nie może być przypadkowy – powinien być to sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania. Konieczne jest jednak, aby na terenie tego okręgu nadal przebywało przynajmniej jedno z małżonków.

Jeżeli żadne z małżonków nie mieszka już na terenie danego okręgu, pozew należy złożyć do sądu na terenie okręgu, w którym znajduje się miejsce zamieszkania pozwanego. Jeśli ustalenie jego adresu jest niemożliwe, wówczas pozew powinien wpłynąć do sądu na terenie okręgu zamieszkanego przez powoda.

 Jak napisać pozew o separację?

Pozew o separację powinien się składać z kilku części:

• określenia stron – należy określić, kto jest powodem a kto pozwanym oraz podać dokładne adresy stron;
• żądanie – w tym miejscu powód wnosi o orzeczenie separacji między małżonkami;
• uzasadnienie – w tej części powód powinien wskazać przyczyny, które jego zdaniem spowodowały rozpad pożycia małżeńskiego. Trzeba przywołać dowody w postaci dokumentów, które należy dołączyć do pozwu w formie załączników;
• podpis – powód musi wpisać datę i miejsce sporządzenia pozwu oraz własnoręcznie się podpisać. 

Podczas sporządzania pozwu o separację, warto skonsultować jego treść podczas porady prawnej.

Kto może złożyć wniosek o separację? 

Aby uzyskać separację, można również złożyć wniosek zamiast pozwu. Jest to możliwe w sytuacji, gdy decyzja o separacji zostaje podjęta przez obojga małżonków. Sąd wówczas nie orzeka o winie rozkładu pożycia. Po złożeniu wniosku postępowanie przebiega w trybie nieprocesowym. Zamiast orzeczenia o separacji, sąd wydaje wówczas postanowienie.

Orzekanie o separacji w procedurze pozaprocesowej nie jest możliwe, gdy małżonkowie mają nieletnie dzieci wspólnie.

Jak napisać wniosek o separację?

We wniosku o separację nie powinno zabraknąć:

• danych sądu, do którego składany jest wniosek,
• danych osób wnioskujących,
• prośby o orzeczenie separacji na wspólne żądanie,
• uzasadnienia,
• podpisy obu stron.

Jakie dokumenty należy przygotować?

W zależności od uzasadnienia pozwu, rodzaje dokumentów, które powinno się dostarczyć do sądu, mogą się różnić. O tym, jakie dokumenty będą potrzebne, decyduje prawnik. Poniżej znajduje się kilka najbardziej popularnych załączników:

• pozew o separację;
• akt małżeństwa;
• akty urodzenia wspólnych dzieci małżonków – jeżeli w rodzinie pojawiły się dzieci;
• zaświadczenie o zarobkach małżonków – jeżeli właśnie ta kwestia pojawiła się w uzasadnieniu pozwu.

Ile kosztuje separacja?

Cena wpisu sądowego separacji będzie się różnić w zależności od tego, przez kogo został złożony pozew. Opłata wyniesie:

• 600 zł – jeżeli z pozwem wystąpi jedna ze stron;
• 100 zł – jeżeli z wnioskiem występują oboje małżonkowie.

Opłatę można uiścić na 2 sposoby:

• za pomocą elektronicznych znaków opłaty sądowej – znaki można kupić w kasie sądu lub przez stronę internetową Ministerstwa Sprawiedliwości; 
• za pomocą przelewu na konto bankowe sądu.

Dodatkową opłatę mogą stanowić również koszty porady prawnej, jeżeli powód się na nią zdecyduje. Ceny różnią się w zależności od wyboru radcy prawnego.

Kiedy sąd orzeknie separację?

Do separacji może dojść tylko wtedy, gdy między małżonkami doszło do zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego i wskazują na to przytoczone w pozwie dowody. Rozpad pożycia oznacza tutaj brak więzi fizycznej, psychologicznej oraz ekonomicznej między małżonkami. Jeżeli sąd zgodzi się z powodem, nie ma żadnych przeszkód do orzeczenia separacji.

Kiedy separacja jest niedopuszczalna?

Zdarza się, że sąd nie może przychylić się do żądania powoda. Dzieje się tak w sytuacji, gdy przez separację mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżeństwa. 

Ile czeka się na orzeczenie/postanowienie o separacji?

Czas oczekiwania na orzeczenie o separacji może się różnić w zależności od złożoności sprawy. Dłużej trwają postępowania z orzekaniem o winie, gdyż sąd musi dokładnie przeanalizować dostarczone dowody. Najkrócej trwa postępowanie nieprocesowe po złożeniu wniosku w sprawie separacji, wspólnie przez obie strony. W tej sytuacji postanowienie o separacji może zostać wydane nawet po jednej rozprawie.

Na czas oczekiwania wpływa także fakt, czy małżeństwo doczekało się potomstwa - jeżeli tak, sąd dodatkowo będzie musiał rozstrzygnąć o podziale władzy rodzicielskiej. Jeżeli para nie posiada małoletnich dzieci, postępowanie separacyjne może zakończyć się nawet na pierwszej rozprawie.

Jak długo można żyć w separacji?

Nie ma ustalonego limitu czasu, ile można przebywać w separacji, ponieważ każda sytuacja jest indywidualna. Niektórzy małżonkowie mogą wrócić do siebie po kilku tygodniach, podczas gdy inni mogą pozostawać w separacji przez wiele lat.

Separacja a małoletnie dzieci

Zasady dotyczące opieki nad dzieckiem przy separacji są identyczne jak w przypadku orzekania o rozwodzie. Orzekając separację, sąd może powierzyć opiekę nad dzieckiem jednemu z rodziców bądź zdecydować o przyznaniu opieki naprzemiennej, ograniczyć lub pozbawić władzy rodzicielskiej.

Jeżeli małżonkowie nie potrafią dogadać się w kwestii opieki nad dziećmi, powinni złożyć w sądzie wniosek o ustalenie kontaktów z małoletnimi, a na czas procesu separacyjnego - wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dziećmi.

Zniesienie separacji

Jeżeli małżonkowie wspólnie zadecydują o zniesieniu separacji, muszą złożyć w tej sprawie wniosek do właściwego sądu okręgowego, gdyż, podobnie jak ogłoszenie separacji, jest to postępowanie sądowe. W ten sposób wszystkie wcześniejsze postanowienia sądu w sprawie separacji zostaną uchylone. 

Ile kosztuje zniesienie separacji?

Za zniesienie separacji uiszcza się opłatę skarbową w wysokości 100 złotych.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. 2023 poz. 2809).