Adwokat z urzędu - wniosek o adwokata z urzędu [PDF, DOC] wzór 2024

Wniosek o przyznanie adwokata z urzędu

Aby strona mogła skorzystać z usług adwokata przydzielanego przez sąd, musi złożyć odpowiedni wniosek na piśmie lub ustnie.

Wymagane dokumenty

Do wniosku o przyznanie adwokata z urzędu należy dołączyć:

• wypełnione oświadczenie o sytuacji majątkowej i rodzinnej,
• zaświadczenie o zarobkach i zatrudnieniu lub wypełniony PIT – w celu potwierdzenia informacji zawartych w oświadczeniu o sytuacji majątkowej,
• oświadczenie strony o niezatrudnieniu lub niepozostawaniu w innym stosunku prawnym z adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym,
• wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych (opcjonalnie) – jeżeli strona nie wnioskowała o to wcześniej. Umorzenie opłat sądowych często zwiększa szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku o przyznanie adwokata z urzędu.

Ile kosztuje złożenie wniosku o adwokata z urzędu?

Złożenie wniosku jest bezpłatne. Opłaty za adwokata lub radcę prawnego ponosi Skarb Państwa po prawomocnym zakończeniu sprawy lub przeciwnik procesowy tej strony.

Gdzie złożyć wniosek o prawnika z urzędu?

Wniosek o przyznanie darmowego adwokata należy złożyć w sądzie, w którym zostanie wytoczone lub już toczy się postępowanie. Jeśli osoba fizyczna nie ma miejsca zamieszkania odpowiadającego siedzibie tego sądu, może złożyć wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania, który niezwłocznie przesyła ten wniosek właściwemu sądowi.

Sposób złożenia wniosku

• w biurze podawczym sądu,
• ustnie do protokołu,
• nadanie wniosku wraz z załącznikami w formie przesyłki poleconej

lub

• nadanie wniosku wraz z załącznikami za pośrednictwem:
  • dowództwa jednostki wojskowej (dot. żołnierza),
  • administracji zakładu karnego (dot. osoby pozbawionej wolności),
  • kapitana statku (dot. członka załogi polskiego statku morskiego).

Czy można się odwołać od decyzji sądu?

Jeżeli sąd odrzuci wniosek o przyznanie adwokata z urzędu, strona nie może ponownie domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku. Jeżeli to zrobi, wniosek ponownie zostanie oddalony, a strona utraci prawo do składania odwołania. Należy zatem sporządzić nowy wniosek i powołać się na inne okoliczności, które potwierdzają potrzebę otrzymania adwokata z urzędu. Decyzja nie podlega zaskarżeniu.

Czy można wybrać konkretnego adwokata?

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku przez sąd wnioskujący zwraca się do właściwej Okręgowej Rady Adwokackiej lub Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych o wyznaczenie prawnika, który będzie reprezentował stronę. Nie musi być to losowa osoba – jeżeli strona wie, że wybrany adwokat specjalizuje się właśnie w wybranym zagadnieniu lub współpracował już z nim wcześniej, może umieścić taką informację we wniosku. Nie oznacza to jednak, że wskazany prawnik na pewno zostanie przydzielony do sprawy – jest to wyłącznie sugestia dla rady adwokackiej. 

Ile się czeka na przyznanie adwokata z urzędu?

Rada Adwokacka lub Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych wyznacza adwokata lub radcę prawnego niezwłocznie, nie później niż w terminie dwóch tygodni od wystosowania przez sąd prośby o wyznaczenie prawnika z urzędu.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2023 poz. 1550),
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. 2024 poz. 37),
• Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania (t.j. Dz.U. 2022 poz. 284),
• Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. 2023 poz. 1144),
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 kwietnia 2010 r. w sprawie określenia wzoru oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej ubiegającej się o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (t.j. Dz.U. 2015 poz. 526),
• Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. 2023 poz. 923),
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (t.j. Dz.U. 2022 poz. 2514).