Testament to dokument, na podstawie którego dokonuje się podziału majątku osoby zmarłej. Czym dokładnie jest testament i kto może go spisać? Jakie są rodzaje testamentu? Jakie elementy musi zawierać, aby po śmierci sporządzającego był on ważny? Odpowiedzi na pytania znajdują się w poniższym poradniku.

Czym jest testament?

Testament to dokument zawierający podział majątku na wypadek śmierci osoby, która go sporządziła. W prawie nie istnieje pojęcie testamentu wspólnego - każdy sporządza taki dokument we własnym imieniu. Zapisy zawarte w testamencie mają pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym.

Dziedziczenie ustawowe

Do dziedziczenia ustawowego dochodzi w momencie, gdy zmarły nie pozostawił po sobie testamentu, jest on nieważny bądź wszyscy spadkobiercy odrzucili pozostawiony majątek. Wówczas kwestię dziedziczenia spadku rozwiązuje się w oparciu o przepisy ustawy. 

W pierwszej kolejności po zmarłym dziedziczą jego dzieci oraz małżonek w równych częściach. Wdowiec lub wdowa są dodatkowo chronieni, gdyż nie może im przypaść mniej niż 25% całości majątku. Jeżeli dziecko nie dożyło rozdzielania spadku rodzica, spadek odziedziczą jego dzieci, czyli wnuki spadkodawcy. Dziecko adoptowane dziedziczy na tych samych zasadach co dziecko biologiczne. 

W przypadku osób bezdzietnych majątek odziedziczą małżonek oraz rodzice w wysokości 25% całego spadku. W przypadku osób bezdzietnych nieposiadających:

• małżonka spadek przypada rodzicom po równo. W przypadku śmierci rodzica majątek otrzyma rodzeństwo w równych częściach. Jeżeli rodzeństwo nie żyje, spadek dziedziczą dzieci rodzeństwa.
• małżonka, rodziców oraz rodzeństwa, spadek dziedziczą dziadkowie w równych częściach. Jeżeli któryś z dziadków nie dożyje momentu rozdzielania spadku, należąca się mu część przypadnie jego zstępnym (wujkom, ciotkom spadkodawcy).
• krewnych wymienionych powyżej spadek otrzymają pasierbowie (dzieci małżonka z innego związku).
• małżonka, dzieci małżonka, rodzeństwa, rodziców ani innych krewnych, spadek otrzyma gmina będąca ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy. Jeżeli miejsca zamieszkania nie da się ustalić bądź zmarły mieszkał za granicą, wówczas majątek zostanie przekazany na poczet Skarbu Państwa.

Kto może spisać testament?

Testament może sporządzić lub odwołać wyłącznie osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych (ukończyła 18 lat i nie jest ubezwłasnowolniona).

Kto może zostać spadkobiercą?

Na spadkobiercę można powołać rodzinę, znajomych, organizację, fundację, a także gminę. Aby otrzymać spadek, spadkobierca powinien złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku lub - jeżeli nie chce go przyjmować - o odrzuceniu spadku.

Podmiot, który ma otrzymać spadek, powinien być maksymalnie dokładnie opisany, aby majątek trafił w odpowiednie ręce. 

Rodzaje testamentów

Testamenty dzielimy na zwykłe oraz szczególne.

• testamenty zwykłe:
  • własnoręczny - spisany odręcznie, opatrzony datą oraz podpisem,
  • notarialny - testament sporządzony przez notariusza w formie aktu notarialnego,
  • allograficzny - protokół sporządzony po ustnym oświadczeniu woli złożonym przed 2 świadkami: przedstawicielem władz miasta/gminy lub kierownikiem urzędu stanu cywilnego.
• testamenty szczególne:
  • ustny - sporządza się go, gdy istnieje ryzyko rychłej śmierci spadkodawcy. Wola spadkodawcy musi zostać wyrażona przy co najmniej 3 świadkach. Następnie oświadczenie musi zostać spisane w ciągu roku od wyrażenia woli i podpisane przez spadkodawcę i co najmniej 2 świadków. Gdy spisanie nie jest możliwe, w ciągu 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy, wola zmarłego musi zostać potwierdzona przed sądem przez co najmniej 2 świadków,
  • podróżny - testament spisywany na statku morskim lub powietrznym w obecności jego kapitana,
  • wojskowy - testament spisywany przez dowódcę wojskowego w imieniu spadkodawcy. Testament wraz z datą podpisują wszyscy obecni przy jego spisywaniu.

Testament a zachowek

Najbliżsi zmarłego, którzy zostali pominięci w testamencie (bądź uwzględnieni w niższej wysokości) i w ten sposób odsunięci od dziedziczenia w takiej wysokości, w jakiej dziedziczyliby w przypadku zasad ustawowych, mogą ubiegać się o zachowek, czyli świadczenie w formie pieniężnej - pod warunkiem, że nie został sporządzony testament z wydziedziczeniem. Żądanie wypłaty zachowku mogą wysunąć wobec spadkobierców testamentowych.

Bądź na bieżąco

Zmiany w polskim prawie i nowe wnioski.
Zapisz się do newslettera.

Dodaj

Wprowadź prawidłowy adres e-mail.

* Chcę otrzymywać powiadomienia o zmianach w prawie, wnioskach i inne informacje od jakiwniosek.pl| oraz jego partnerów, i zgadzam się na przetwarzanie mojego adresu e-mail przez Silnet Media Sp. z o.o. z siedzibą w Rudzie Śląskiej, ul. Pocztowa 5, w celach marketingowych, w tym przesyłania newsletterów. Niniejszą zgodę składam dobrowolnie i oświadczam, że zostałem poinformowany o uprawnieniach, o których mowa w polityce prywatności.

Musisz wyrazić zgodę, aby zapisać się do newslettera.

---

O redakcji jakiwniosek.pl

Redakcja portalu jakiwniosek.pl to zespół specjalistów z wieloletnim doświadczeniem w zakresie administracji i urzędowych formalności. Dzięki naszej głębokiej wiedzy i zrozumieniu procesów urzędowych oferujemy użytkownikom rzetelne i przyjazne językowo instrukcje, które ułatwiają poruszanie się po skomplikowanym świecie wniosków i urzędów. Nasz zespół regularnie aktualizuje treści, dostosowując je do stale zmieniających się przepisów i potrzeb społeczeństwa. Na co dzień pomagamy wielu użytkownikom, czego potwierdzeniem są tysiące pozytywnych opinii. Z nami, biurokracja staje się prostsza i mniej stresująca!

Czytaj więcej o portalu

---