Odrzucenie spadku u notariusza lub w sądzie - informacje i wniosek PDF 2023
Autor: ekspert Jaki Wniosek
- Kim są spadkobiercy ustawowi?
- Do kiedy można zrzec się spadku?
- Odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci
- Wniosek o odrzucenie spadku
- Ile kosztuje odrzucenie spadku u notariusza?
- Odrzucenie spadku w sądzie
- Ile kosztuje odrzucenie spadku w sądzie?
- Jakie dokumenty należy złożyć lub przedłożyć do wglądu?
- Podstawa prawna
Jeżeli petent otrzymał spadek, jako spadkobierca testamentowy lub ustawowy, ale obawia się, że osoba zmarła poza aktywami posiadała również długi, może taki spadek odrzucić. Oznacza to, że nie przejmie ani dobrodziejstw, ani długów. Jak odrzucić spadek lub darowiznę od rodziców bądź innych krewnych? Odpowiedzi znajdują się w poniższym poradniku.
Kim są spadkobiercy ustawowi?
Jeśli zmarła osoba spisała testament, kolejność spadkobierców ustalona jest właśnie w nim, odpowiednimi zapisami. Mowa wówczas o spadkobiercach testamentowych. Jeśli jeden spadkobierca odrzuca swoją część spadku, przypada ona pozostałym spadkobiercom w takich częściach, jakie odpowiadają ich udziałowi w spadku. "Obdarowani" mogą odrzucić tę część spadku, wtedy przechodzi ona na spadkobierców ustawowych.
Jeśli osoba zmarła nie posiadała testamentu, wtedy w życie wchodzą przepisy o spadkobiercach ustawowych.
W kolejności spadkobiercy ustawowi to:
- małżonek i dzieci (lub zstępni dziecka, jeśli nie dożyło ono otwarcia spadku),
- zstępni dzieci (wnuki spadkodawcy),
- rodzice, rodzeństwo, ich zstępni i wstępni,
- gmina lub Skarb Państwa (jeśli brak powyższych uprawnionych).
Do kiedy można zrzec się spadku?
Od momentu nabycia prawa do dziedziczenia, spadkobierca ma 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Po tym terminie, mimo niezłożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, zostaje on uznany za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że dziedziczone są aktywa oraz długi, ale tylko do wysokości odziedziczonych aktywów.
Czas 6 miesięcy liczy się od momentu:
- uzyskania informacji o śmierci spadkodawcy,
- uzyskania informacji o odrzuceniu spadku przez spadkobiercę wcześniejszego w "kolejce" do dziedziczenia,
- otwarcia testamentu.
Zrzeczenie się spadku jest równoznaczne z utratą prawa do zachowku.
W sytaucjach szczególnie skomplikowanych, warto zasięgnąć porady prawnej w kwestii odrzucenia spadku.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci
Jeśli pierwszy w kolejności spadkobierca odrzuci spadek, przyjmuje go następny w kolejności. Gdy spadek po małżonku zostanie przez niego odrzucony, dziedziczą go jego dzieci. One również mogą podjąć decyzję o odrzuceniu, a jeśli są niepełnoletnie - można to zrobić w ich imieniu. Do tego konieczna jest zgoda Sądu Rodzinnego. W tym celu należy złożyć wniosek do Wydziału Rodzinnego i Nieletnich Sądu właściwego dla miejsca zamieszkania małoletniego dziecka. Następnie należy złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w Sądzie lub przed notariuszem.
Jeśli wszyscy uprawnieni spadkobiercy odrzucą spadek, zostaje on przejęty przez gminę, w której zmarły mieszkał przed śmiercią lub Skarb Państwa, kiedy takiego adresu nie da się ustalić/jest on za granicą.
Wniosek o odrzucenie spadku
Odrzucenie spadku wymaga formalnego oświadczenia składanego:
- u notariusza (do 6 miesięcy od uzyskania prawa do spadku),
- w Sądzie (również po tym terminie).
Ile kosztuje odrzucenie spadku u notariusza?
Koszt odrzucenia spadku u notariusza wynosi 61,50 zł. (50 zł taksy notarialnej + VAT) + koszty dodatkowych wypisów aktu notarialnego, jeśli są one potrzebne.
Odrzucenie spadku w sądzie
Chcąc złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku przed sądem w sytuacji, gdy płynął 6-miesięczny termin deklaracji, a istnieją powody, by go przedłużyć (bezprawna groźba osoby trzeciej lub błędne informacje, na przykład na temat stanu majątku spadkowego, w tym wielkości długów), należy złożyć wniosek w Sądzie. Sąd wyznaczy termin rozprawy, na której przyjmie oświadczenie.
Ile kosztuje odrzucenie spadku w sądzie?
Koszt odrzucenia spadku w sądzie wynosi 100 zł, od osoby odrzucającej spadek.
Jakie dokumenty należy złożyć lub przedłożyć do wglądu?
- wniosek o przyjęcie/odrzucenie spadku,
- odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy,
- odpis skrócony aktu cywilnego spadkobiercy, skladającego oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku:
- w przypadku małżonka - aktu małżeństwa,
- w przypadku dzieci - akt urodzenia,
- w pozostałych przypadkach odpowiedni akt cywilny potwierdzający relacje,
- zgoda sądu rodzinnego i nieletnich - w przypadku osób małoletnich,
- potwierdzenie opłaty skarbowej 100 zł - w przypadku składania wniosku w sądzie.
Podstawa prawna
- Ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. 2022 poz. 2140),
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2022 poz. 1360),
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2021 poz. 1805),
- Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 roku Prawo konsularne (t.j. Dz.U. 2021 poz. 823).