Procedura ubezwłasnowolnienia jest bardzo kontrowersyjna, lecz czasem konieczna dla dobra osoby ubezwłasnowalnianej. Na czym właściwie polega ubezwłasnowolnienie i jakie wyróżniamy jego rodzaje? Jak przebiega cały proces? Odpowiedzi na pytania znajdują się w poniższym poradniku.

Co to jest ubezwłasnowolnienie?

Procedura ta polega na pozbawieniu osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych. Najczęściej ubezwłasnowolniane są osoby z chorobami psychicznymi lub niedorozwojem umysłowym. Ubezwłasnowolnienie dzielimy na częściowe i całkowite.

Ubezwłasnowolnienie częściowe

Ten rodzaj ubezwłasnowolnienia polega na częściowym pozbawieniu osoby pełnoletniej zdolności do czynności prawnych. Można zostać częściowo ubezwłasnowolnionym z powodu uzależnienia (narkomania, alkoholizm), choroby lub zaburzenia psychicznego, a także niedorozwoju. Stan osoby ubezwłasnowolnionej nie pozwala na całkowite ograniczenie jej zdolności prawnej, jednak nadal wymaga ona pomocy w funkcjonowaniu w społeczeństwie. Znajduje się zatem pod opieką kuratora.

Ubezwłasnowolnienie całkowite

O ubezwłasnowolnienie całkowite można starać się już po ukończeniu 13. roku życia. Orzeka się o nim w sytuacji, gdy zaburzenia psychiczne, uzależnienia, choroby lub upośledzenia nie pozwalają osobie świadomie kierować swym postępowaniem. Wobec osób całkowicie ubezwłasnowolnionych zostaje ustanowiony opiekun prawny, chyba że pozostają one jeszcze pod władzą rodzicielską. Opiekun jest jednocześnie przedstawicielem ustawowym ubezwłasnowolnionego.

Skutki ubezwłasnowolnienia

Ubezwłasnowolnienie niesie ze sobą wiele skutków, z którymi trzeba się liczyć, zanim podejmie się decyzję o złożeniu w tej sprawie wniosku do sądu.

Skutkiem ubezwłasnowolnienia częściowego jest ograniczenie zdolności do czynności prawnych → osoba ubezwłasnowolniona częściowo może dokonywać czynności prawnych, przez które zaciąga zobowiązania lub rozporządza swoimi prawami, lecz tylko za zgodą kuratora. Taka osoba musi również uzyskać zgodę sądu na zawarcie małżeństwa - w przypadku posiadania chorób psychicznych lub niedorozwoju umysłowego nie jest ona wydawana.

Ubezwłasnowolnienie całkowite niesie ze sobą dużo poważniejsze konsekwencje. Takie osoby zupełnie tracą zdolność do czynności prawnych - oznacza to, że nie mogą np. zawierać umów, w ich imieniu występuje opiekun lub rodzic. Ubezwłasnowolnienie całkowite uniemożliwia również zawarcie związku małżeńskiego. 

Wady i zalety ubezwłasnowolnienia

Ubezwłasnowolnienie ma swoje dobre i złe strony. Jego niezaprzeczalnym plusem jest możliwość uchronienia osoby chorej bądź uzależnionej przed dokonywaniem złych wyborów w sferze majątkowej, bądź osobistej. Ubezwłasnowolnienie może uchronić takie osoby przed zostaniem oszukanym bądź wykorzystanym.

Rzecz jasna to rozwiązanie ma również swoje minusy. Ubezwłasnowolnienie może obniżać chęć jednostki do samorozwoju porzez odebranie jej zdolności do czynności prawnych. Często również osoby ubezwłasnowolnione spychane są na margines społeczny właśnie przez pozbawienie możliwości podjęcia działań. 

W jaki sposób kogoś ubezwłasnowolnić?

W przypadku konieczności ubezwłasnowolnienia bliskiej osoby należy złożyć wniosek w tej sprawie do sądu, który będzie początkiem postępowania o ubezwłasnowolnienie. ​Decyzja o ubezwłasnowolnieniu zapada podczas rozprawy sądowej. 

Szybkie ubezwłasnowolnienie - czy jest możliwe?

Ubezwłasnowolnienie jest jedną z najdłużej trwających spraw rozstrzyganych przez sądy cywilne. Nie ma możliwości przyspieszenia postępowania. Ubezwłasnowolnienie wiąże się z odebraniem zdolności do czynności prawnych, dlatego postępowanie w tej sprawie musi zostać dokładnie przeprowadzone. Jedynym sposobem, aby usprawnić przebieg sprawy, jest dobre przygotowanie np. dokumentów.

Co zamiast ubezwłasnowolnienia?

Na ten moment w polskim prawie nie ma alternatywy dla ubezwłasnowolnienia. Wiele organizacji społecznych walczy o wprowadzenie nowych, łagodniejszych rozwiązań prawnych, które będą mniej ostateczne niż ubezwłasnowolnienie.

Bądź na bieżąco

Zmiany w polskim prawie i nowe wnioski.
Zapisz się do newslettera.

Dodaj

Wprowadź prawidłowy adres e-mail.

* Chcę otrzymywać powiadomienia o zmianach w prawie, wnioskach i inne informacje od jakiwniosek.pl| oraz jego partnerów, i zgadzam się na przetwarzanie mojego adresu e-mail przez Silnet Media Sp. z o.o. z siedzibą w Rudzie Śląskiej, ul. Pocztowa 5, w celach marketingowych, w tym przesyłania newsletterów. Niniejszą zgodę składam dobrowolnie i oświadczam, że zostałem poinformowany o uprawnieniach, o których mowa w polityce prywatności.

Musisz wyrazić zgodę, aby zapisać się do newslettera.

---

O redakcji jakiwniosek.pl

Redakcja portalu jakiwniosek.pl to zespół specjalistów z wieloletnim doświadczeniem w zakresie administracji i urzędowych formalności. Dzięki naszej głębokiej wiedzy i zrozumieniu procesów urzędowych oferujemy użytkownikom rzetelne i przyjazne językowo instrukcje, które ułatwiają poruszanie się po skomplikowanym świecie wniosków i urzędów. Nasz zespół regularnie aktualizuje treści, dostosowując je do stale zmieniających się przepisów i potrzeb społeczeństwa. Na co dzień pomagamy wielu użytkownikom, czego potwierdzeniem są tysiące pozytywnych opinii. Z nami, biurokracja staje się prostsza i mniej stresująca!

Czytaj więcej o portalu

---