Opiekun prawny dziecka, osoby dorosłej, starszej, niepełnosprawnej ubezwłasnowolnionej - wniosek PDF wzór 2024

Autor: redakcja jakiwniosek.pl Weryfikacja: 5 marca 2024 7 min. czytania

Opiekun prawny

Osoby niepełnoletnie pozbawione rodziców oraz ubezwłasnowolnione mają swojego reprezentanta w postaci opiekuna prawnego. Kto może zostać opiekunem prawnym? Jakie są jego zadania? Jak ubiegać się o wyznaczenie opiekuna prawnego dla dziecka lub osoby starszej? Odpowiedzi na pytania znajdują się w poniższym poradniku.

Kim jest opiekun prawny?

Opiekun prawny to osoba mająca za zadanie chronić interesy prawne, finansowe i osobiste podmiotu, którym się opiekuje. Powinna także dbać o potrzeby życiowe oraz majątek osoby, nad którą sprawuje pieczę. W przypadku osób małoletnich opiekun prawny niejako zastępuje rodziców.

Obowiązki opiekuna prawnego

Do głównych obowiązków opiekuna prawnego należą:

  • ochrona praw podopiecznego, zabezpieczenie jego dobra oraz interesów społecznych,
  • dbanie o potrzeby życiowe i środki do życia,
  • zapewnienie opieki zdrowotnej, 
  • reprezentowanie podopiecznego,
  • składanie oświadczeń woli w imieniu osoby, którą się opiekuje.

Kto musi mieć opiekuna prawnego?

Kto musi mieć opiekuna prawnego?

Opiekun prawny przysługuje osobie małoletniej, gdy rodzicom odebrano lub zawieszono władzę rodzicielską, są oni nieznani bądź nie żyją. Ponadto opiekun prawny musi zostać ustanowiony osobie dorosłej całkowicie ubezwłasnowolnionej.

Opiekun prawny dziecka 

W przypadku osób małoletnich, na opiekuna prawnego najczęściej ustanawia się osobę wskazaną przez rodziców pozbawionych praw rodzicielskich. Często jest to krewny lub inna bliska dziecku osoba. Jeżeli przebywa w placówce opiekuńczej, jego opiekunem prawnym mianuje się jednego z opiekunów pracującego w ośrodku.

Opiekun prawny osoby niepełnosprawnej

Dla osób dorosłych niepełnosprawnych nie wyznacza się opiekuna prawnego. Obowiązek posiadania opiekuna prawnego dotyczy osób dorosłych ubezwłasnowolnionych całkowicie.

Opiekun prawny osoby dorosłej, starszej

Opiekuna prawnego można ustanowić również dla osoby dorosłej i starszej, jeżeli jest ona całkowicie ubezwłasnowolniona i z tego powodu nie może decydować o sobie świadomie.

Kto może zostać opiekunem prawnym dziecka lub osoby dorosłej ubezwłasnowolnionej?

Opiekunem prawnym może zostać osoba, która:

  • ma pełną zdolność do czynności prawnych,
  • posiada pełnię praw publicznych,
  • jest niekarana, 
  • nie została wcześniej pozbawiona praw rodzicielskich lub zwolniona z opieki,
  • nie otrzymała zakazu przebywania w danych miejscach lub zbliżania się do kogokolwiek,
  • jest w stanie zapewnić podopiecznemu właściwą opiekę.

Czy funkcja opiekuna prawnego jest płatna?

Co do zasady, opiekun prawny nie otrzymuje wynagrodzenia za opiekę nad podopiecznym. Jeżeli jednak z opieką wiąże się zarządzanie majątkiem, który wymaga znacznego nakładu pracy, sąd może na wniosek opiekuna przyznać mu wynagrodzenie okresowe albo jednorazowe. Wynagrodzenia nie przyznaje się wówczas, jeśli nakład pracy jest niewielki lub jeśli poprzez sprawowanie opieki spełnia zasady współżycia społecznego.

Wynagrodzenie jest pokrywane z dochodów lub majątku podopiecznego. Jeśli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywane jest ze środków publicznych i wypłacane przez ośrodek pomocy społecznej. Wysokość wynagrodzenia w stosunku miesięcznym, nie może przekroczyć 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres poprzedzający dzień przyznania wynagrodzenia.

Bądź na bieżąco

Zmiany w polskim prawie i nowe wnioski.
Zapisz się do newslettera.

Wprowadź prawidłowy adres e-mail.

Wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego dziecka lub osoby dorosłej ubezwłasnowolnionej

Wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego - wzór PDF

Wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego

Wymagane dokumenty

Aby zostać opiekunem prawnym, należy złożyć odpowiedni wniosek. Przy okazji jego weryfikacji, sąd może poprosić wnioskującego o dostarczenie dodatkowych dokumentów potwierdzających zawarte w formularzu informacje, np. zaświadczenie o niekaralności.

Jak napisać wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego?

Bardzo często ośrodki pomocy społecznej posiadają wzory wniosków o ustanowienie opiekuna prawnego. Jeżeli nie, należy formularz sporządzić samodzielnie. Muszą się w nim znaleźć następujące informacje:

  • miejscowość i data złożenia wniosku,
  • nazwa i adres sądu właściwego dla złożenia wniosku,
  • dane wnioskującego (imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, telefon kontaktowy, adres e-mail),
  • dane uczestników postępowania (imię, nazwisko, adres zamieszkania),
  • treść wniosku (wniesienie o ustanowienie opieki prawnej nad małoletnim lub ubezwłasnowolnionym),
  • uzasadnienie wniosku (argumenty potwierdzone dowodami),
  • czytelny i własnoręczny podpis wnioskującego.

Aby zwiększyć szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku, warto skonsultować jego treść podczas porady prawnej.

Gdzie złożyć wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego?

Wniosek należy złożyć do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka lub osoby ubezwłasnowolnionej.

Ile kosztuje złożenie wniosku o opiekę prawną?

Złożenie wniosku jest bezpłatne.

Ile czeka się na rozpatrzenie wniosku i ogłoszenie postanowienia?

Proces przyznawania opieki prawnej trwa zazwyczaj do kilku miesięcy.

Obowiązki opiekuna prawnego wobec sądu

Nadzór nad opiekunem prawnym oraz obowiązki opiekuna wobec sądu

Po przyznaniu opieki prawnej nad małoletnim lub ubezwłasnowolnionym, opiekun pozostaje pod nadzorem sądu opiekuńczego. Niezwłocznie po objęciu opieki musi sporządzić inwentarz majątku osoby pozostającej pod opieką i przedłożyć go sądowi. Sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od obowiązku sporządzenia inwentarza, jeżeli majątek jest nieznaczny. Ponadto, we wszelkich ważniejszych sprawach dotyczących podopiecznego lub jego majątku opiekun musi ubiegać się o zgodę sądu.

Dodatkowo, w czasie wyznaczonym przez sąd, lecz nie rzadziej niż raz w roku, opiekun musi złożyć w sądzie sprawozdanie dotyczące podopiecznego oraz rachunki z zarządu jego majątkiem. W razie zwolnienia opiekuna lub ustania opieki opiekun obowiązany jest złożyć w ciągu trzech miesięcy rachunek końcowy z zarządu majątkiem.

Czy można zwolnić opiekuna prawnego?

Sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna prawnego w przypadku, gdy z powodu przeszkód prawnych lub faktycznych jest on niezdolny do sprawowania opieki bądź gdy dopuszcza się do czynów, lub zaniedbań naruszających dobro osoby pozostającej pod opieką. Ponadto za zgodą sądu opiekuńczego do zwolnienia może dojść na żądanie opiekuna - jednak jedynie w przypadku ważnych ku temu powodów.

Mimo zwolnienia opiekun jest zobowiązany do dalszego prowadzenia pilnych spraw związanych z opieką do momentu objęcia jej przez nowego opiekuna - chyba, że sąd opiekuńczy postanowi inaczej.

Opiekun prawny a dziedziczenie

Majątek osoby ubezwłasnowolnionej podlega dziedziczeniu ustawowemu. Z mocy ustawy do spadku powołani zostają najbliżsi krewni. Jeśli podopieczny nie posiada krewnych, to opiekun prawny będący osobą obcą nie może otrzymać spadku, ponieważ nie należy do żadnej z grup osób dziedziczenia. 

Podstawa prawna


Gdzie złożyć wniosek, druk (dokumenty) dot. sprawy - opiekun prawny w Twojej miejscowości?

Lista miejscowości

Dokument do pobrania - wzór PDF 2024

W ciągu 7 dni pobrano już 18,1 tys. dokumentów!
Wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego [PDF]
Pobierz dokument

O redakcji jakiwniosek.pl

Redakcja portalu jakiwniosek.pl to zespół specjalistów z wieloletnim doświadczeniem w zakresie administracji i urzędowych formalności. Dzięki naszej głębokiej wiedzy i zrozumieniu procesów urzędowych oferujemy użytkownikom rzetelne i przyjazne językowo instrukcje, które ułatwiają poruszanie się po skomplikowanym świecie wniosków i urzędów. Nasz zespół regularnie aktualizuje treści, dostosowując je do stale zmieniających się przepisów i potrzeb społeczeństwa. Na co dzień pomagamy wielu użytkownikom, czego potwierdzeniem są tysiące pozytywnych opinii. Z nami, biurokracja staje się prostsza i mniej stresująca!

Czytaj więcej o portalu