Umowa darowizny to dokument potwierdzający nieodpłatne przekazanie samochodu (pojazdu) lub jego części nowemu właścicielowi. Aby jej treść nie wzbudzała żadnych wątpliwości w urzędzie, musi zostać przygotowana z zachowaniem odpowiedniej formy. Jak to zrobić? O jakich elementach należy pamiętać? Kiedy konieczne jest odprowadzenie podatku od darowizny? Odpowiedzi znajdują się w poniższym poradniku.
Czym jest darowizna samochodu?
Darowizna samochodu polega na bezpłatnym przekazaniu prawa własności pojazdu innej osobie. Aby doszło do aktu darowizny, należy sporządzić stosowną umowę. Darowizna dokonywana jest najczęściej między osobami blisko ze sobą spokrewnionymi, I i II grupy podatkowej.
Umowa darowizny części samochodu
Darczyńca może przekazać prawo własności w całości lub w części — możliwa jest na przykład darowizna połowy samochodu, gdzie w umowie ustanawia się wtedy współwłaściciela pojazdu.
Forma umowy darowizny
Umowa darowizny pojazdu powinna być sporządzona w formie pisemnej, w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach.
Jak napisać umowę darowizny samochodu?
Umowa darowizny pojazdu powinna zawierać następujące elementy:
- datę i miejsce sporządzenia,
- dokładną datę przekazania pojazdu,
- wskazanie stron umowy:
- imion i nazwisk,
- adresów zamieszkania,
- numerów PESEL,
- numerów dowodów osobistych,
- określenie stopnia pokrewieństwa stron,
- wskazanie przedmiotu umowy - dokładne opisanie samochodu:
- marka,
- model,
- numer VIN,
- rok produkcji,
- numer rejestracyjny,
- wskazanie wartości samochodu,
- oświadczenia:
- że samochód nie jest przedmiotem zabezpieczenia;
- że nie mają wobec niego roszczeń żadne osoby trzecie,
- że samochód stanowi własność darczyńcy,
- darczyńcy o przekazaniu auta i obdarowanego o jego przejęciu,
- wskazanie strony, która ponosi koszty wynikające z umowy,
- określenie ilości sporządzonych egzemplarzy umowy,
- podpisy obu stron.
Umowa darowizny samochodu - wzór PDF, DOC 2024
Gdzie należy zgłosić umowę darowizny?
Przekazanie pojazdu w darowiźnie należy zgłosić:
Zgłoszenie umowy darowizny do urzędu skarbowego
Bez względu na to, do której grupy podatkowej należy obdarowywany, ma on obowiązek zgłosić darowiznę w urzędzie skarbowym. Wyjątek stanowią osoby z tzw. zerowej grupy podatkowej. Jest to grupa wyodrębniona z I grupy podatkowej i obejmuje małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Osoby te nie muszą zgłaszać faktu zawarcia umowy darowizny w urzędzie skarbowym pod warunkiem, że darowizna nie przekracza kwoty 36 120 zł i w ciągu ostatnich 5 lat łączna suma pieniężna świadczeń od tego darczyńcy nie przekroczyła wymienionej kwoty.
Kiedy należy zgłosić darowiznę w urzędzie skarbowym?
To, ile czasu ma obdarowany na zgłoszenie darowizny, zależy od przynależności do grupy podatkowej:
- I grupa podatkowa - 6 miesięcy od dnia przekazania pojazdu,
- II i III grupa podatkowa - 30 dni od dnia przekazania pojazdu.
Podatek od darowizny dla I, II i III grupy podatkowej
Jeżeli obdarowany otrzymał samochód od dalszego członka rodziny lub obcej osoby, musi uiścić podatek od darowizny. Jego wartość musi obliczyć samodzielnie — będzie ona zależała przede wszystkim od stopnia pokrewieństwa osób związanych umową o darowiznę, a także od jej wartości.
| Grupa podatkowa | Wartość samochodu | Podatek |
| Grupa I (nie dotyczy jeśli zgłoszono darowiznę do urzędu skarbowego do 6 miesięcy od podpisania umowy) - małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięć, synowa, pasierb i teściowie |
do 11 095 zł | Kwota wolna od podatku |
| nadwyżka do 11 833 zł ponad kwotę wolną od podatku | 3% od nadwyżki | |
| nadwyżka od 11 833 zł do 23 665 zł ponad kwotę wolną od podatku | 355 zł + 5% podatku od nadwyżki | |
| nadwyżka powyżej 23 665 zł ponad kwotę wolną od podatku | 946,60 zł + 7% podatku od nadwyżki | |
| Grupa II - dalsza rodzina: rodzeństwo rodziców, zstępni rodzeństwa, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych, zstępni i małżonkowie pasierbów. | do 8377 zł | Kwota wolna od podatku |
| nadwyżka do 11 833 zł ponad kwotę wolną od podatku | 7% | |
| nadwyżka od 11 833 do 23 665 zł ponad kwotę wolną od podatku | 828,40 zł + 9% podatku od nadwyżki | |
| nadwyżka powyżej 23 665 zł ponad kwotę wolną od podatku | 1 893,30 zł + 12% podatku od nadwyżki | |
| Grupa III - pozostałe osoby. | 5644 zł | Kwota wolna od podatku |
| nadwyżka do 11 833 zł ponad kwotę wolną od podatku | 12% | |
| nadwyżka od 11 833 do 23 665 zł ponad kwotę wolną od podatku | 1420 zł + 16% podatku od nadwyżki | |
| nadwyżka powyżej 23 665 zł ponad kwotę wolną od podatku | 3313,20 zł + 20% podatku od nadwyżki |
Aktualną kwotę ustala minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, na podstawie art. 17 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Jak zgłosić umowę darowizny samochodu w urzędzie skarbowym?
Zgłoszenia darowizny dokonuje się za pomocą formularza:
- SD-Z2 - dla osób należących do I grupy podatkowej,
- SD-3 - dla osób należących do II i III grupy podatkowej.
Zgłoszenie darowizny w wydziale komunikacji
W przypadku darowizny całego pojazdu obie strony umowy muszą w ciągu 30 dni od dnia przekazania pojazdu zgłosić w wydziale komunikacji właściwym dla miejsca zamieszkania zbycie/nabycie pojazdu, a także go przerejestrować.
W przypadku darowania np. połowy pojazdu, do urzędu musi zgłosić się dotychczasowy oraz nowy współwłaściciel pojazdu.
Zgłoszenie darowizny u ubezpieczyciela
W ciągu 14 dni od przekazania pojazdu, darowiznę należy zgłosić także ubezpieczycielowi, u którego wcześniej wykupiono ubezpieczenie OC.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2023 poz. 1610)
- Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. 2023 poz. 1774)
- Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek z dnia 28 czerwca 2023 r. (Dz. U. 2023 poz. 1226)
