Karta Polaka - uprawnienia i świadczenie pieniężne - wniosek PDF 2023
- Czym jest Karta Polaka?
- Jakie uprawnienia daje Karta Polaka?
- Kto może starać się o ten dokument?
- Kto nie może otrzymać Karty Polaka?
- Jak długo ważna jest Karta Polaka?
- Świadczenie pieniężne dla osób posiadających Kartę Polaka
- Wniosek o wydanie Karty Polaka
- Wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego dla osób posiadających Kartę Polaka
Cudzoziemiec mający związki z polskością np. poprzez znajomość języka polskiego lub polskich obyczajów, może starać się o wydanie Karty Polaka. Do czego służy ten dokument? Jakie uprawnienia daje cudzoziemcowi? Kto dokładnie może się o nią starać i ile kosztuje? Odpowiedzi znajdują się w poniższym poradniku.
Czym jest Karta Polaka?
Karta Polaka to dokument potwierdzający przynależność jej posiadacza do Narodu Polskiego. Warto jednak zaznaczyć, że bycie właścicielem Karty nie jest równoznaczne z posiadaniem polskiego obywatelstwa. Nie jest to także dokument uprawniający do przekraczania granicy lub osiedlania się w Polsce.
Jakie uprawnienia daje Karta Polaka?
Mimo że posiadacz Karty Polaka nie może na jej podstawie przekraczać granic, ma prawo korzystać z wielu innych uprawnień. Są to m.in.:
- zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę,
- podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na takich samych zasadach co obywatele polscy,
- odbywanie studiów, studiów doktoranckich oraz innych form kształcenia, a także uczestniczenie w badaniach naukowych i pracach rozwojowych,
- korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych,
- ulga 37% przy przejazdach w Polsce w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, na podstawie biletów jednorazowych,
- bezpłatny wstęp do wybranych muzeów państwowych w Polsce,
- pomoc konsula w sytuacji zagrożenia życia lub bezpieczeństwa,
- zwolnienie z opłat konsularnych za:
- przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy krajowej w celu korzystania z uprawnień wynikających z posiadania Karty Polaka,
- przyjęcie i opracowanie wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego,
- otrzymanie świadczenia pieniężnego na częściowe pokrycie utrzymania w Polsce - w przypadku złożenia wniosku o pobyt stały. Świadczenie pieniężne przyznaje się maksymalnie na okres 9 miesięcy,
- pierwszeństwo przy ubieganiu się o pomoc finansową przeznaczoną na wspieranie Polaków za granicą.
Kto może starać się o ten dokument?
O wyrobienie Karty Polaka może wnioskować cudzoziemiec, który spełnia poniższe warunki:
- wykaże swój związek z polskością przez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów,
- złoży w obecności konsula pisemną deklarację przynależności do Narodu Polskiego,
- wykaże, że jest narodowości polskiej lub co najmniej jedno z jego rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej,
- przedstawi zaświadczenie upoważnionej organizacji polskiej lub polonijnej potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej ostatnich trzech lat,
- złoży oświadczenie, że on lub jego wstępni nie repatriowali się z terytorium RP na podstawie umów zawartych przez Polskę w latach 1944-1957 z:
- Białoruską Socjalistyczną Republiką Radziecką,
- Ukraińską Socjalistyczną Republiką Radziecką,
- Litewską Socjalistyczną Republiką Radziecką,
- Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich,
- ma polskie pochodzenie, które zostało potwierdzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji pod warunkiem wykazania się znajomością języka polskiego w stopniu przynajmniej podstawowym.
Kto nie może otrzymać Karty Polaka?
Karty Polaka nie otrzyma cudzoziemiec posiadający:
- polskie obywatelstwo,
- pozwolenie na pobyt stały,
- status bezpaństwowca.
Jak długo ważna jest Karta Polaka?
Dokument może być ważny:
- 10 lat - dla osób pełnoletnich,
- bezterminowo - dla osób, które ukończyły 65 lat,
- 10 lat, lecz nie dłużej niż rok po osiągnięciu pełnoletności - dla osób małoletnich.
Świadczenie pieniężne dla osób posiadających Kartę Polaka
Posiadacze Karty Polaka, którzy złożyli do wojewody wniosek o zezwolenie na pobyt stały, mogą ubiegać się o świadczenie pieniężne na pokrycie codziennych wydatków w Polsce. Świadczenie przyznawane jest na wnioskodawcę, małżonka i na każde małoletnie dziecko pozostające pod władzą rodzicielską wnioskodawcy lub jego małżonka, na okres 9 miesięcy.
Ile wynosi świadczenie dla posiadaczy Karty Polaka?
Świadczenie wynosi:
- w okresie pierwszych 3 miesięcy - 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w roku złożenia wniosku - dla wnioskodawcy i jego małżonka oraz równowartość 50% tej kwoty na każde małoletnie dziecko pozostające pod władzą rodzicielską wnioskodawcy lub jego małżonka,
- w okresie od 4 do 9 miesiąca - odpowiednio 60% wyżej wymienionych kwot.
Wniosek o wydanie Karty Polaka
Wymagane dokumenty
Osoby pełnoletnie, które chcą otrzymać Kartę Polaka, muszą zgromadzić, a następnie złożyć dokumenty:
- wniosek o przyznanie Karty Polaka,
- dowód tożsamości ze zdjęciem (do wglądu) oraz jego kserokopię,
- dokumenty potwierdzające polską narodowość wnioskodawcy lub jego wstępnych i ewentualne dokumenty potwierdzające pokrewieństwo z osobami, na które wnioskodawca się powołuje wraz z ich kopiami,
- zaświadczenie upoważnionej organizacji polskiej lub polonijnej potwierdzające aktywne zaangażowanie wnioskodawcy w działalność na rzecz języka i kultury polskiej albo polskiej mniejszości narodowej → jeżeli cudzoziemiec nie posiada dokumentów potwierdzających polską narodowość,
- dokument potwierdzający znajomość języka polskiego np. świadectwo ukończenia szkoły lub studiów w Polsce bądź za granicą z wykładowym językiem polskim - opcjonalnie.
- dokument potwierdzający zmianę danych osobowych - jeżeli wnioskujący stara się o wydanie Karty Polaka ze zmienionymi danymi.
Jeżeli wnioskujący nie posiada żadnego z wyżej wymienionych dokumentów potwierdzających polskość, wówczas znajomość języka oceni konsul lub wojewoda. Rozmowa z urzędnikiem, prowadzona w języku polskim, dotyczyć będzie m.in. polskich tradycji i zwyczajów.
Rodzice, którzy chcą wyrobić Karty Polaka dla swoich dzieci, muszą przedstawić w urzędzie:
- wniosek o przyznanie Karty Polaka,
- świadectwo urodzenia małoletniego (do wglądu) i jego kserokopia,
- dokumenty tożsamości obojga rodziców lub opiekunów prawnych wraz z kserokopią,
- Karty Polaka rodziców lub Kartę Polaka jednego z rodziców.
Gdzie i jak złożyć wniosek?
Wniosek o wydanie Karty Polaka wraz z wymaganymi dokumentami należy złożyć osobiście w wybranym urzędzie konsularnym lub w urzędzie wojewódzkim, o ile Rada Ministrów wskaże wojewodę właściwego do rozpatrywania takich wniosków. Nie ma możliwości przesłania dokumentów pocztą ani złożenia ich za pośrednictwem pełnomocnika. W przypadku osób małoletnich, wniosek w ich imieniu składa oboje rodziców.
Kiedy złożyć wniosek?
Jeżeli cudzoziemiec stara się o Kartę Polaka po raz pierwszy może złożyć wniosek w dowolnym momencie po spełnieniu wszystkich warunków. Jednak jeśli chce przedłużyć ważność posiadanego dokumentu, musi złożyć dokumenty:
- najpóźniej na 3 miesiące przed utratą ważności Karty,
- nie później niż w ciągu 9 miesięcy po roku od ukończenia 18 lat - w przypadku małoletnich posiadaczy Karty, którzy stali się pełnoletni podczas posiadania Karty.
Ile kosztuje Karta Polaka?
Cała procedura wydania Karty Polaka jest bezpłatna.
Ile czeka się na wydanie gotowego dokumentu?
Czas oczekiwania nie powinien przekroczyć 2 miesięcy. Jeżeli procedura się przedłuży, wnioskujący zostanie poinformowany o dłuższym czasie realizacji.
Kartę Polaka należy odebrać osobiście!
Wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego dla osób posiadających Kartę Polaka
Wniosek o świadczenie dla posiadaczy Karty Polaka należy złożyć w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce zamieszkania, w terminie do 15. dnia każdego miesiąca.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 192).
- Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. – Prawo konsularne (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 199, 547).
- Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wyznaczenia wojewody właściwego w zakresie prowadzenia postępowań o przyznanie lub przedłużenie ważności Karty Polaka z dnia 5 października 2017 r. (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1900).
- Obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie wykazu organizacji polskich lub polonijnych uprawnionych do wystawiania zaświadczeń potwierdzających aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej z dnia 3 stycznia 2020 r. (M.P. z 2020 r. poz. 50).