Separacja – czas na przemyślenie przyszłości małżeństwa

11 maja 2023 | 4 min. czytania

Separacja nie powoduje całkowitego rozwiązania małżeństwa. Jest to czas kiedy małżonkowie mogą przemyśleć, czy walka o związek ma sens. Separacja ma podobne skutki prawne do rozwodu, jednak nie jest ostateczna i ma charakter odwracalny. Kiedy sąd może orzec separację i czym ona skutkuje? 

Separacja – czas na przemyślenie przyszłości małżeństwa
Separacja – czas na przemyślenie przyszłości małżeństwa

Czym jest separacja? 

Separacja jest jednym z najczęściej podejmowanych kroków przez małżonków, którzy zmagają się z kryzysem w swoim związku. Choć formalnie nie kończy ona małżeństwa, to jednak wprowadza zmiany w życiu małżonków i wymaga podejmowania pewnych decyzji. W praktyce oznacza to, że małżonkowie przestają mieszkać razem i dzielą swoje życie osobiste oraz finansowe.

Należy pamiętać, że separacja zwykle pełni funkcję pojednawczą, więc aby spełniła swój cel, obie strony muszą dążyć do porozumienia i odbudowy związku. W przypadku, gdy jeden z małżonków składa pozew o separację, a drugi o rozwód, zazwyczaj sąd orzeka na korzyść wnioskującego o rozwód, ponieważ nie jest spełniony warunek zgody obojga na kontynuowanie małżeństwa. 

Separacja faktyczna a separacja prawna 

Separacja faktyczna oznacza czas, w którym małżonkowie nie zamieszkują razem lub prowadzą osobne życie, nawet jeśli nadal mieszkają pod jednym dachem. Niestety, taka forma separacji nie ma skutków prawnych, więc w tym czasie wciąż trwają wszystkie zobowiązania wynikające z małżeństwa, takie jak wzajemna pomoc i zaspokajanie potrzeb rodziny.

Z kolei separacja prawna jest potwierdzona orzeczeniem sądu, które stwierdza, że małżeństwo przestało istnieć, ale w sposób tymczasowy. Jest to już formalna separacja, która może wpłynąć na niektóre aspekty życia małżeńskiego, takie jak podział majątku lub opieka nad dziećmi.

Warto zauważyć, że separacja faktyczna często poprzedza separację prawną, gdyż daje czas na przemyślenie sytuacji i podjęcie decyzji co do przyszłości wspólnego związku. 

Skutki separacji

Po orzeczeniu przez sąd separacji strony nie mogą wejść w inny związek małżeński, ponieważ formalnie ich małżeństwo nadal trwa. Co więcej, są zobowiązani do wzajemnej pomocy. Między małżonkami następuje również rozdzielność majątkowa oraz zostają oni odsunięci od dziedziczenia ustawowego (nie mają prawa do dziedziczenia oraz zachowku). Oprócz tego skutkiem orzeczonej przez sąd separacji jest również uchylenie domniemania, że dziecko urodzone podczas separacji jest dzieckiem męża. Wzmianka o rozstaniu zostanie zapisana również w akcie małżeństwa. 

Separacja a rozwód

Pomiędzy tymi dwoma stanami prawnymi istnieją pewne różnice. Pierwszą i najważniejszą różnicą jest fakt, że separacja nie kończy prawnego związku małżeńskiego, a jedynie rozdziela małżonków. Rozwód natomiast kończy związek i pozwala na zawarcie nowego małżeństwa

Kolejną różnicą jest kwestia zachowania nazwiska. Po orzeczeniu separacji nie można wrócić do nazwiska noszonego przed ślubem, Rozwód daje możliwość zmiany nazwiska przez 3 miesiące od jego orzeczenia. 

Następną różnicą jest to, że separacja jest jedynie orzeczeniem sądu, a rozwód to wyrok. Orzeczenie sądu w przypadku separacji może zostać zmienione, w odróżnieniu od wyroku rozwodowego, który jest ostateczny i nieodwracalny.

Warto podkreślić, że ta różnica ma wpływ na koszty związane z procesami sądowymi. Koszty separacji są zazwyczaj niższe niż rozwodu, ze względu na mniejszą ilość formalności, które osoba zainteresowana musi spełnić.

Wniosek i pozew o separację 

Pozew o separację może złożyć każdy z małżonków w sądzie okręgowym odpowiednim  ze względu na miejsce zamieszkania. Jeżeli decyzja została podjęta przez obojga małżonków, można również złożyć wniosek o separację zamiast pozwu. Nie orzeka się wtedy o winie rozkładu pożycia małżeńskiego, a zamiast orzeczenia o separacji osoby zainteresowane otrzymują postanowienie. Wszystko przebiega w trybie nieprocesowym. 

Ile kosztuje separacja? 

Koszt separacji zależy w dużej mierze od postanowienia małżonków. Jeśli jedno z nich żąda orzeczenia winy drugiego, to koszt wniesienia pozwu o separację wyniesie 600 zł. Natomiast w przypadku, gdy żądanie orzeczenia jest zgodne i wspólne dla obu małżonków, koszt ten wyniesie 100 zł.


Powiązane sprawy