Obowiązkowemu badaniu u lekarza medycyny pracy należy poddać się tuż przed rozpoczęciem nowej pracy, po zmianie stanowiska na nowe, a także w sytuacji, gdy stare zaświadczenie lekarskie straci ważność. Badanie musi zostać również wykonane w przypadku zmiany charakteru stanowiska pracownika, czyli gdy do zakresu jego obowiązków dochodzą nowe czynności. Obowiązek wizyty w poradni medycyny pracy mają także pracownicy, którzy przebywali na zwolnieniu lekarskim dłużej niż 30 dni.
Czym zajmuje się lekarz w poradni medycyny pracy?
Zadaniem każdego lekarza medycyny pracy jest określenie, czy stan zdrowia pracownika pozwala mu na wykonywanie konkretnej pracy. Oceny dokonuje na podstawie badania fizykalnego oraz przeprowadzonego wywiadu i ewentualnych dodatkowych konsultacji.
Do obowiązków lekarza medycyny pracy należą również:
- diagnozowanie zagrożeń w miejscu pracy, a także na danym stanowisku,
- prowadzenie profilaktyki zdrowotnej osób pracujących,
- zapoznanie pracownika ze szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi związanymi z pracą,
- informowanie o bezpieczeństwie w miejscu pracy,
- diagnostyka chorób zawodowych,
- organizacja akcji promocyjnych na temat zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy,
- wyznaczenie warunków pracy, które nie będą miały negatywnego wpływu na zdrowie pracownika,
- udział w procesach sądowych dotyczących bezpieczeństwa w miejscu pracy.
Rodzaje badań lekarskich do pracy
Jakie badania zostaną wykonane w ramach badań medycyny pracy, zależy od zawodu, który wykonuje lub będzie wykonywał badany. Część zawodów wymaga dodatkowych konsultacji, na przykład okulistycznych, neurologicznych i laryngologicznych bądź badania krwi. Jeżeli praca ściśle wiąże się z kontaktem z żywnością lub bezpośrednim fizycznym kontaktem z innymi osobami, konieczne będzie wykonanie badań sanitarno-epidemiologicznych we Wrześni.
Wyróżniono 3 rodzaje badań medycyny pracy: wstępne, okresowe oraz kontrolne.
Badania wstępne do pracy
Badania wstępne musi wykonać nowy pracownik, a także taki, który zdecydował się na zmianę stanowiska pracy w obrębie jednej firmy. Nie obowiązują one osób, które zostały ponownie zatrudnione na to samo stanowisko u tego samego pracodawcy, u których przerwa między zatrudnieniem u byłego i obecnego pracodawcy nie przekroczyła 30 dni bądź jeżeli zatrudniający stwierdzi, że warunki pracy na byłym stanowisku odpowiadają tym na nowym stanowisku.
Po badaniu pracownik otrzyma od lekarza medycyny pracy orzeczenie o braku przeciwwskazań do podjęcia lub kontynuowania pracy. Może się zdarzyć, że istnieją pewne czynności, których pracownik nie będzie mógł wykonywać - wówczas zostaną one odnotowane na wskazanym dokumencie.
Badania okresowe
Badania okresowe medycyny pracy należy wykonać na kilka dni przed wygaśnięciem ważności badania wstępnego lub wcześniejszych badań okresowych. Okres, na jaki wydawane jest orzeczenie, jest inny dla różnych zawodów i może wynosić od roku do 5 lat. Niewykonanie badania przez pracownika może skutkować odmówieniem przez pracodawcę przedłużenia umowy o pracę, a nawet jej wypowiedzeniem.
Badania kontrolne
Ten rodzaj badań medycyny pracy jest wykonywany wyłącznie w sytuacji, gdy pracownik wraca do pracy po zwolnieniu lekarskim trwającym dłużej niż 30 dni. Badania powinny zostać przeprowadzone w pierwszym dniu po zakończeniu zwolnienia lekarskiego, przed przystąpieniem do wykonywania pracy. Wykonuje się je w celu sprawdzenia, czy pracownik jest w stanie wrócić do pracy i wypełniać swoje dotychczasowe obowiązki.
Okresowe oraz kontrolne badania lekarskie, o ile to możliwe, powinny odbywać się w czasie pracy. Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas przeznaczony na badania w ramach medycyny pracy.
Czy badania lekarskie obowiązują wszystkich pracowników?
Tak – każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę musi przejść badania lekarskie, niezależnie od stanowiska czy rodzaju pracy. Dotyczy to zarówno badań wstępnych, jak i okresowych.
Pracodawca ma dodatkowy obowiązek zapewnienia badań osobom narażonym na działanie czynników rakotwórczych lub pyłów – także po zakończeniu takiej pracy, a nawet po ustaniu zatrudnienia, jeśli pracownik o to zawnioskuje.
Z obowiązku badań wstępnych zwolnione są osoby:
- wracające do pracy u tego samego pracodawcy na to samo lub równoważne stanowisko w ciągu 30 dni,
- podejmujące pracę u innego pracodawcy w ciągu 30 dni, jeśli przedstawią ważne orzeczenie i warunki pracy są podobne – z wyjątkiem prac szczególnie niebezpiecznych, gdzie badania są zawsze wymagane.
Jak przygotować się na badania pracowników z miejscowości Września?
Na badania medycyny pracy w okolicy miejscowości Września należy zabrać ze sobą:
- dowód tożsamości (dowód osobisty lub paszport) → sprawdź jak wyrobić dowód osobisty we Wrześni lub paszport we Wrześni,
- oryginał skierowania na badania medycyny pracy,
- okulary / soczewki - w przypadku wady wzroku,
- dokumenty świadczące o stanie zdrowia - w przypadku chorób przewlekłych (zaświadczenie od diabetologa, neurologa),
- orzeczenie o niepełnosprawności - w przypadku jego posiadania → jak się starać o orzeczenie o niepełnosprawności we Wrześni?
- wypis ze szpitala - w przypadku pobytu w placówce medycznej,
- aktualne orzeczenie psychologiczne - jeżeli jest wymagane.
Czy osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych muszą przechodzić badania lekarskie?
Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia) mogą być zobowiązane do przeprowadzenia badań lekarskich, jeśli charakter pracy wiąże się z zagrożeniami dla zdrowia lub życia. W takiej sytuacji zleceniodawca ma prawo wymagać zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy, a zleceniobiorca ma obowiązek się takim badaniom poddać. Koszty badań nie muszą być pokrywane przez zleceniodawcę – kwestie te powinny być ustalone w umowie. Odpowiedzialność za zapewnienie bezpiecznych warunków pracy spoczywa na zleceniodawcy, nawet jeśli nie jest pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy.
Czy można iść do lekarza medycyny pracy bez skierowania?
Skierowanie do lekarza medycyny pracy jest konieczne wyłącznie po to, aby poddać się wymaganym przez zakład pracy badaniom. Jeżeli badany chce uzyskać wyłącznie ogólne zaświadczenie o zdolności do pracy, nie z polecenia pracodawcy, może udać się na wizytę do lekarza medycyny pracy bez skierowania. W takim przypadku badanie odbywa się odpłatnie, ponieważ nie jest finansowane przez pracodawcę.
Ile jest ważne skierowanie na badania lekarskie od pracodawcy?
Przepisy nie określają ważności skierowania na badania. Można je zatem wykonać w dowolnym momencie, lecz przed upływem terminu ważności poprzednich badań medycyny pracy. Jednak praktyka wskazuje, iż najbardziej optymalny czas to 30 dni przed końcem ważności badań.
Ile kosztują badania w poradni medycyny pracy w okolicy miejscowości Września?
Ceny za badania medycyny pracy są ustalane indywidualnie przez poradnie medycyny pracy.
Gdzie można wykonać badania medycyny pracy we Wrześni?
W celu przeprowadzenia badań medycyny pracy zleconych przez pracodawcę, należy udać się do wskazanej przez niego poradni medycyny pracy. W przypadku badań wykonywanych prywatnie, istnieje możliwość skorzystania z usług dowolnej placówki medycznej wykonującej badania medycyny pracy w okolicy Września.
Czy można odwołać się od wydanego orzeczenia lekarskiego?
Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą odwołać się od orzeczenia lekarza medycyny pracy w ciągu 7 dni od jego otrzymania. Odwołanie składa się za pośrednictwem lekarza, który wydał orzeczenie – ten przekazuje je wraz z dokumentacją do odpowiedniego podmiotu odwoławczego (np. wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy). Badanie odwoławcze powinno zostać przeprowadzone w ciągu 14 dni, a nowe orzeczenie jest ostateczne. Do czasu wydania decyzji odwoławczej, pracownik nie może być dopuszczony do pracy – okres ten traktuje się jako usprawiedliwioną nieobecność, ale bez prawa do wynagrodzenia ani zasiłku.
