Badania lekarskie do pracy - kto i kiedy powinien je wykonać?

27 kwietnia 2020 | Aktualizacja: 7 października 2021

Zgodnie z obowiązującym prawem, osoba bez ważnych badań lekarskich nie może być dopuszczona do pracy. Obowiązkiem pracodawcy jest więc kierowanie na badania – wstępne, okresowe i kontrolne, a pracownika – ich terminowe wykonywanie.

Kiedy wykonuje się badania lekarskie do pracy?

Badania lekarskie pracowników to nie sprawa jednorazowa – wykonuje się je zarówno przed rozpoczęciem pracy, jak i w jej trakcie, w odstępach uzależnionych od czynników szkodliwych na danym stanowisku. Jakie rodzaje badań pracowników wyróżniamy?

badania-lekarskie-do-pracy-kto-i-kiedy-jakiwniosek-pl.jpg
Badania lekarskie do pracy - kto i kiedy powinien je wykonać?

Badania wstępne

Badania wstępne są wykonywane przed przystąpieniem do pracy i dotyczą one:

  • osób zatrudnianych na podstawie stosunku pracy,
  • osób przenoszonych na inne stanowisko, na którym występują czynniki szkodliwe dla zdrowia,
  • pracowników młodocianych przenoszonych na stanowiska pracy.

Nie zawsze jednak przy rozpoczynaniu pracy zachodzi konieczność wykonywania badań wstępnych. Jeśli ponownie zatrudniasz się u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub stanowisko o takich samych warunkach pracy i nowa umowa zostaje zawarta w ciągu 30 dni od wygaśnięcia lub rozwiązania poprzedniej, nie musisz ponownie wykonywać badań.

Ponadto, nie zawsze trzeba wykonywać badania wstępne, jeśli zmieniasz pracę. Nowemu pracodawcy musisz przedstawić orzeczenie lekarskie oraz skierowanie na badania, na podstawie którego zostało wydane. Jeśli warunki pracy u nowego pracodawcy są takie same, jak u poprzedniego, badań nie trzeba wykonywać – jednak pod warunkiem, że przerwa w zatrudnieniu nie przekracza 30 dni oraz zakres obowiązków nie obejmuje prac szczególnie niebezpiecznych.

Badania w trakcie pracy – okresowe i kontrolne

Każde badanie lekarskie do pracy ma swoją ważność – przed jej upływem pracodawca musi skierować pracownika na nowe badania okresowe. Wykonuje się je w celu ustalenia, czy pracownik nadal jest zdolny do wykonywania pracy na swoim stanowisku.

Osobną kwestię stanowią badania kontrolne. Musi je wykonać każdy pracownik, który był na L4 przez ponad 30 dni. Mają one na celu zweryfikowanie, czy stan zdrowia pracownika pozwala mu na dalsze wykonywanie pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku.

Badania lekarskie do pracy – najczęstsze pytania

Badania lekarskie pracowników budzą czasem wątpliwości. Gdzie je wykonać? Kto ponosi koszt badań? Odpowiadamy na najczęstsze pytania!

Co obejmują badania do pracy?

By móc pracować na danym stanowisku, należy uzyskać orzeczenie, wystawiane przez lekarza medycyny pracy. Jednak by je otrzymać, trzeba przejść dodatkowe konsultacje i badania.

To, jakie badania trzeba wykonać, zależy od czynników niebezpiecznych i szkodliwych w miejscu pracy. – tłumaczy Maria Iwańska, lekarz medycyny pracy z przychodni Post Medical w Rudzie Śląskiej – Jeśli ktoś będzie pracował w biurze, przed komputerem, wystarczy konsultacja z okulistą – jednak np. górnik czy inny pracownik zatrudniony pod ziemią musi zostać zbadany przez laryngologa, neurologa, okulistę, a ponadto wykonać RTG, spirometrię, EKG i badania krwi.

Czynniki szkodliwe i niebezpieczne znajdują się na wystawionym przez pracodawcę skierowaniu – na jego podstawie w poradni medycyny pracy dobiera się zakres badań, których wykonanie jest niezbędne do wystawienia orzeczenia.

Jak często wykonuje się badania lekarskie do pracy?

Częstotliwość wykonywania badań zależy od czynników szkodliwych, występujących w miejscu pracy. Najdłuższą ważność mają orzeczenia, wystawiane osobom wykonującym czynności biurowe, a jednocześnie nie korzystającym często z komputera – badania wykonuje się w takim przypadku co 5 lat. W przypadku pracy przy komputerze, ważność badań wynosi 4 lata, a gdy w miejscu pracy występują inne czynniki szkodliwe (np. pyły, wysoka temperatura) pracownika na badania okresowe należy kierować co 2-3 lata.

Gdzie wykonać badania do pracy?

Najczęściej to pracodawcy podpisują umowy z wybranymi przychodniami medycyny pracy, w których ich pracownicy mogą wykonywać badania wstępne i okresowe. Przed badaniami otrzymasz od pracodawcy skierowanie wraz z informacją, do jakiej przychodni się udać. 

Kto płaci za badania pracownika?

Badania wstępne, okresowe i kontrolne zawsze wykonywane są na koszt pracodawcy – w ramach podpisanej z przychodnią umowy. Na badania nie musisz więc zabierać ze sobą pieniędzy, wystarczy samo skierowanie.


Powiązana sprawa