Jeżeli osoby pozostające w związku nieformalnym spodziewają się dziecka, to, kto jest jego ojcem, w świetle prawa nie jest oczywiste. Z tego powodu ojciec dziecka musi zgłosić się do urzędu i oświadczyć, że to właśnie on jest drugim rodzicem poczętego, bądź narodzonego już dziecka. Jak to zrobić? Kiedy jest to konieczne? Odpowiedzi znajdują się w poniższym poradniku.
Kiedy uznanie ojcostwa jest konieczne?
Mężczyzna powinien złożyć oświadczenie o byciu ojcem dziecka, jeżeli nie jest on w związku małżeńskim z matką swojego potomka. W świetle prawa matką dziecka jest kobieta, która je urodziła, zaś ojcem - mąż tej kobiety. Dlatego w razie pozostawania w nieformalnym związku, jeżeli partner chce być uznawany za ojca dziecka, musi zgłosić się do urzędu, aby uznać ojcostwo.
Po uznaniu ojcostwa, ojciec dziecka może skorzystać z urlopu tacierzyńskiego lub ojcowskiego.
Jeżeli sytuacja jest szczególnie skomplikowania, przed podjęciem prób uznania ojcostwa warto skorzystać z porady prawnej.
Kto może starać się o uznanie ojcostwa?
Mężczyzna, który ukończył 16 lat. Osoba, która nie ukończyła lat 18, może wnioskować o uznanie ojcostwa tylko w sądzie opiekuńczym.
Jeśli dziecko urodzi się w trakcie obowiązującego małżeństwa lub przed upływem 300 dni od jego zakończenia poprzez unieważnienie, rozwód lub sądową separację, bądź w przypadku matki wdowy przed upływem 300 dni od daty zgonu męża, to zakłada się, że dziecko jest potomkiem męża matki.
Ile czasu na uznanie ojcostwa ma ojciec dziecka?
Mężczyzna może ubiegać się o uznanie ojcostwa:
- przed narodzinami dziecka,
- do osiągnięcia przez dziecko 18 lat.
Kiedy uznanie ojcostwa nie jest możliwe?
Uznanie ojcostwa nie może nastąpić, jeżeli:
- w sądzie w Libiążu toczy się sprawa o ustalenie ojcostwa,
- przyjmuje się, że ojcem dziecka jest mąż jego matki,
- jeśli już wcześniej dokonano uznania ojcostwa lub odmówiono takiego uznania,
- po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.
Uznanie ojcostwa przed porodem w Libiążu
Aby uznać ojcostwo przed porodem, matka dziecka wraz z partnerem powinni wspólnie udać się do Urzędu Stanu Cywilnego w Libiążu. Mężczyzna składa przed kierownikiem USC oświadczenie, że jest ojcem dziecka, które jeszcze się nie narodziło. Jeżeli matka dziecka nie będzie towarzyszyła jego ojcu podczas składania oświadczenia, ma 3 miesiące na jego potwierdzenie w urzędzie w Libiążu.
Wzór wniosku
Poniżej znajduje się przykładowy wniosek o uznanie ojcostwa przed porodem.
…………………………………
(miejscowość, data)
Matka dziecka:
…………………………………
(imię i nazwisko)
…………………………………
(adres zamieszkania)
…………………………………
(numer PESEL)
Wnioskujący:
…………………………………
(imię i nazwisko)
…………………………………
(adres zamieszkania)
…………………………………
(numer PESEL)
Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego
w …………………………………
Wniosek o uznanie ojcostwa
Zwracam się z prośbą o przyjęcie oświadczenia o uznaniu ojcostwa ………………………………… w stosunku do dziecka poczętego, lecz nienarodzonego.
Matką dziecka jest …………………………………. Dziecko będzie nosiło nazwisko ………………………………….
Oświadczam, że jestem świadomy praw i obowiązków ojca, wynikających z przepisów prawa tj. art. 72-79 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze. zm.).
…………………………………
(podpis wnioskującego)
Potwierdzam, że w/w jest ojcem mojego dziecka.
…………………………………
(podpis matki)
Możesz również pobrać wniosek na swój komputer w dwóch formatach: DOC i PDF — pobierz.
Uznanie ojcostwa po porodzie w Libiążu
Aby uznać ojcostwo po porodzie, po sporządzeniu aktu urodzenia dziecka w Libiążu, matka dziecka wraz z partnerem powinni wspólnie udać się do Urzędu Stanu Cywilnego w Libiążu. Mężczyzna składa przed kierownikiem USC oświadczenie, że jest ojcem dziecka, które już przyszło na świat. Jeżeli matka dziecka nie będzie towarzyszyła ojcu podczas składania oświadczenia, ma 3 miesiące na jego potwierdzenie w urzędzie w Libiążu.
Po uznaniu ojcostwa rodzice otrzymują odpowiednie zaświadczenie.
Jakie dokumenty są wymagane do uznania ojcostwa?
Aby uznać ojcostwo, rodzice muszą dostarczyć do Urzędu Stanu Cywilnego w Libiążu:
- dowody tożsamości - dowody osobiste lub paszporty → sprawdź, jak wyrobić dowód osobisty w Libiążu lub paszport w Libiążu,
- akt urodzenia dziecka - jeżeli dziecko go posiada,
- zaświadczenie lekarskie o ciąży lub kartę ciąży - jeżeli dziecko nie posiada jeszcze aktu urodzenia,
- zgodę dziecka na zmianę nazwiska wynikającą z uznania ojcostwa - jeżeli małoletni ukończył 13 lat - sprawdź, jak zmienić nazwisko w Libiążu.
Oświadczenie o uznaniu ojcostwa
Oświadczenie o uznaniu ojcostwa jest sporządzane w postaci protokołu, który jest podpisywany przez rodziców dziecka oraz przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Jeżeli uznanie ojcostwa ma miejsce poza granicami kraju, protokół ten jest podpisywany przez konsula.
Ile kosztuje uznanie ojcostwa?
Procedura jest bezpłatna, natomiast opłata za każdy skrócony odpis aktu wynosi 22 zł, a za zupełny opłata wynosi 33 zł.
Czy można wnioskować o uznanie ojcostwa przez Internet?
Uznania ojcostwa nie można załatwić online, przez Internet. Konieczne jest osobiste stawienie się w Urzędzie Stanu Cywilnego w Libiążu.
Czy można się odwołać od decyzji kierownika USC Libiąż?
Potencjalny ojciec dziecka może odwołać się w sądzie rodzinnym właściwym dla Urzędu Stanu Cywilnego w Libiążu, w którym składano oświadczenie o uznaniu ojcostwa. Ma na to 14 dni od dnia doręczenia odmowy przyjęcia oświadczenia o uznaniu ojcostwa.
Skutki uznania ojcostwa
W momencie, gdy zostaje ustalone ojcostwo, mężczyźnie zostają przyznane prawa rodzicielskie. Oprócz tego pojawia się również obowiązek alimentacyjny. W przyszłości dziecko może również wnioskować o alimenty za okres poprzedzający ustalenie ojcostwa.
Mężczyzna uznany za ojca dziecka może w każdym momencie złożyć pozew o zaprzeczenie ojcostwa.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. 2023 poz. 2809),
- Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz.U. 2023 poz. 2111),
- Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. 2023 poz. 1378, 1615),
- Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych z dnia 23 października 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów wydawanych z zakresu rejestracji stanu cywilnego.