Program skierowany jest do osób sprawujących bezpośrednią opiekę nad niepełnosprawnymi. Stała opieka nad dziećmi bądź osobami dorosłymi, których niepełnosprawność wiąże się z całym spektrum problemów zdrowotnych, utrudniających bądź uniemożliwiających samodzielne funkcjonowanie, może prowadzić do wyczerpania fizycznego i psychicznego, co przekłada się na mniejszą skuteczność w opiece nad osobą niepełnosprawną i obniżenie poziomu życia zarówno opiekuna, jak i osoby niepełnosprawnej. Wspomniany program ma na celu odciążyć opiekunów osób niepełnosprawnych.
Opieka wytchnieniowa - co to jest?
“Opieka wytchnieniowa” to program uruchamiany corocznie przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Ma on na celu wsparcie członków rodzin bądź osób sprawujących bezpośrednią opiekę nad:
- dziećmi do ukończenia 16. roku życia posiadającumi orzeczenie o niepełnosprawności, lub
- osobami posiadającymi:
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100, 173, 240, 852, 1234, 1429) albo
- orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (zgodnie z art. 5 i art. 62 ww. ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych)
poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej.
Program Opieka Wytchnieniowa 2024
Osobie niepełnosprawnej objętej programem opieki wytchnieniowej zostanie zapewniona opieka w zakresie adekwatnym do jej indywidualnych potrzeb, wynikających z karty zgłoszenia do Programu „Opieka Wytchnieniowa”.
Program jest realizowany w dwóch formach:
1. świadczenia usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego w:
- miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej, za uprzednią zgodą gminy/powiatu,
- ośrodku wsparcia,
- domu pomocy społecznej świadczącym usługi wsparcia krótkotermonowego w formie dziennej,
- domu pomocy społecznej prowadzonym przez podmioty niepubliczne,
- w przypadku braku możliwości realizacji opieki wytchnieniowej w miejscach, o których mowa w powyższych punktach, istnieje możliwość zrealizowania opieki wytchnieniowej w centrum opiekuńczo-mieszkalnym (COM), w przypadku posiadania wolnych miejsc,
-
za uprzednią zgodą gminy/powiatu, w innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu lub realizatora Programu, spełniającym kryteria dostępności, o których mowa w ustawie z dnia z 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
2. świadczenia usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu całodobowego w:
- miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością, za uprzednią zgodą gminy/powiatu,
- mieszkaniu treningowym lub wspomaganym (z wyłączeniem dzieci do ukończenia 16. roku życia posiadających orzeczenie o niepełnosprawności),
- ośrodku wsparcia,
- rodzinnym domu pomocy,
- domu pomocy społecznej świadczącym usługi wsparcia krótkoterminowego w formie pobytu całodobowego,
- domu pomocy społecznej prowadzonym przez podmioty niepubliczne,
- placówce zapewniającej całodobową opiekę,o której mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
- w przypadku braku możliwości realizacji opieki wytchnieniowej w miejscach, o których mowa w powyższych punktach, istnieje możliwość zrealizowania opieki wytchnieniowej w centrum opiekuńczo-mieszkalnym (COM), w przypadku posiadania wolnych miejsc,
- za uprzednią zgodą gminy/powiatu, w innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu lub realizatora Programu, spełniającym kryteria dostępności, o których mowa w ustawie z dnia z 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
Kiedy przysługuje opieka wytchnieniowa?
Usługa opieki wytchnieniowej przysługuje w przypadku zamieszkiwania członka rodziny lub opiekuna, we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą z niepełnosprawnością, która wymaga stałej opieki w zakresie potrzeb życia codziennego.
Usługi opieki wytchnieniowej nie mają za zadanie zastępować usług opiekuńczych, lecz je uzupełniać.
Limit usług opieki wytchnieniowej
Limit usług opieki wytchnieniowej na 1uczestnika w danym roku kalendarzowym wynosi nie więcej niż:
- 240 godzin usługi świadczonej w ramach pobytu dziennego oraz
- 14 dni usługi w ramach pobytu całodobowego.
Limit ten dotyczy również:
- członka rodziny osoby z niepełnosprawnością lub opiekuna osoby z niepełnosprawnością sprawującego bezpośrednią opiekę nad więcej niż jedną osobą z niepełnosparwnością,
- więcej niż jednego członka rodziny osoby z niepełnosprawnością lub więcej niż jednego opiekuna osoby z niepełnosprawnością, sprawujących bezpośrednią opiekę nad więcej niż jedną osobą z niepełnosprawnością.
Nabór do programu “Opieka Wytchnieniowa” - Karta zgłoszenia
Nabór do programu odbywa się na podstawie wniosków złożonych do organu wyznaczonego przez powiat/gminę. Organ przyznający świadczenia bierze pod uwagę stan zdrowia i sytuację życiową uczestników Programu oraz osób z niepełnosprawnością.
Liczba uczestników objętych Programem na terenie danej gminy/powiatu jest zależna od wysokości środków przyznanych z Funduszu Sprawiedliwości, dlatego też złożenie karty zgłoszeniowej nie jest jednoznaczne z przyznaniem usługi.
Karta zgłoszenia do programu
Aby wziąć udział w programie, należy dostarczyć do wyznaczonego przez gminę organu wypełnioną kartę zgłoszeniową. Dodatkowo każdy potencjalny uczestnik musi dołączyć do wniosku kopię aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności, a także formularz klauzuli RODO i oświadczenie o korzystaniu ze wsparcia. Ewentualne dodatkowe wymagane załączniki są wskazywane bezpośrednio przez organ wyznaczony do realizacji Programu na obszarze danej gminy/powiatu.
“Opieka wytchnieniowa” - zasady kwalifikacji do programu
W celu standaryzacji i rzetelnej kwalifikacji uczestników Programu ocena ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu oraz zakres niezbędnego wsparcia dokonywana jest na podstawie oceny stanu zdrowia i sytuacji życiowej uczestnika Programu.
Czy uczestnik programu pokrywa wynagrodzenie za opiekę wytchnieniową?
Osoba, której przyznano pomoc w postaci opieki wytchnieniowej nie ponosi odpłatności za realizację usług w ramach Programu.
W jakich godzinach jest świadczona usługa opieki wytchnieniowej?
Usługi opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego, mogą być świadczone w godzinach od 6.00 do 22.00 a maksymalna długość świadczenia wynosi 12 godzin dla jednej osoby niepełnosprawnej.
Usługi opieki wytchieniowej w ramach pobytu całodobowego, wynoszą co najmniej 12 godzin nieprzerwanego świadczenia usługi i obejmują nocleg osoby z niepełnosprawnością, w godzinach co najmniej 22.00-6.00, ajedna doba w ramach pobytu całodobowego nie przekracza 24 godzin nieprzerwanego świadczenia usługi.
