Rozwód, a separacja - Podstawowe różnice

Przesłanką orzeczenia rozwodu, czyli definitywnego zakończenia trwania małżeństwa, jest trwały i zupełny rozkład pożycia. Przy separacji natomiast wystarczy zaistnienie zupełnego rozkładu pożycia, zaś małżonkowie mogą w przyszłości powrócić do wspólnego  pożycia. Tym samym związek małżeński cały czas formalnie trwa. Wobec czego w przypadku separacji nie można wstąpić w nowy związek małżeński. Jest to zabronione i jednocześnie niemożliwe. 

W jednym i drugim przypadku powstaje pomiędzy małżonkami rozdzielność majątkowa z mocy prawa. Ponadto w przypadku obu postępowań, ustala się winę w rozkładzie pożycia małżonków, a także w przypadku posiadania małoletnich dzieci – kwestie dot. władzy rodzicielskiej, alimentów oraz kontaktów z dzieckiem. 

Po orzeczeniu separacji małżonek, który na skutek małżeństwa zmienił nazwisko, nie może wrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem związku małżeńskiego. Natomiast po orzeczeniu rozwodu, małżonek, który przy zawarciu związku małżeńskiego zmienił nazwisko, może w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia  się wyroku orzekającego rozwód, powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.

W zakresie alimentów względem małżonków, przy orzeczeniu rozwodu w niektórych przypadkach okres płacenia alimentów drugiemu małżonkowi jest ograniczony do 5 lat od uprawomocnienia się wyroku w sprawie (dotyczy to małżonka rozwiedzionego, który został zobowiązany do płacenia alimentów, a jednocześnie nie został uznany za winnego rozkładu pożycia). Przy separacji nie ma jednak tego ograniczenia czasowego. Kolejną różnicą jest obowiązek wzajemnej pomocy. Przy separacji małżonkowie są obowiązani do wzajemnej pomocy względem siebie, jeśli wymagają tego względy słuszności. W praktyce chodzi tu o pomoc małżonkowi np.: w czasie choroby. Natomiast przy rozwodzie na małżonków nie został nałożony taki obowiązek. 

Na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka o zniesieniu separacji. Z chwilą zniesienia separacji, ustają jej skutki.

Co istotne również, jeżeli w toku postępowania sądowego jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód.

Podstawa prawna: art. 56-616  ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 Nr 9 poz. 59 z późniejszymi zmianami) oraz art. 425-4461 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 Nr 43 poz. 296 z późniejszymi zmianami).

Radca Prawny: Marek Tylewski