Prawa i obowiązki pracownika w zakresie BHP

Podstawowe obowiązki pracowników z zakresu BHP w miejscu pracy 

BHP to niezwykle rozległa dziedzina, a jej podstawowe zasady uregulowano na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Bezpieczeństwo i higiena pracy wiąże się nierozerwalnie z założeniami psychologii pracy. Na pracowników nałożone zostały obowiązki, których nieprzestrzeganie może okazać się niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia pracowników.

Najważniejszym obowiązkiem z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy jest konieczność przestrzegania przepisów oraz zasada. Zasady BHP w dziedzinie bezpieczeństwa są ustalane na podstawie oceny ryzyka zawodowego. Ich bagatelizowanie niesie ryzyko na stanowiskach pracy. Nagminne łamanie zasad BHP to realne zagrożenie dla życia pracowników. Łamanie przepisów BHP na terenie zakładu pracy skutkuje niekiedy zwolnieniem dyscyplinarnym. Samo przestrzeganie zasad BHP wiąże się z oczywistą koniecznością ich znajomości, co również należy do powinności pracowników. W tym przypadku nieocenione są szkolenia BHP, podczas których pracownicy mogą poznać zasady, a także konsekwencje ich nieprzestrzegania. Szkolenia są niezwykle ważne nie tylko dla pracowników, ale także pracodawców. Obowiązki pracodawcy są równie rozległe, co szkolenie BHP lub usługi specjalisty mogą znacznie ułatwić. 

Jakie działania pracowników przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa i higieny pracy? 

W zakres obowiązków BHP pracownika zalicza się bezpieczną pracę. Pracownicy są zobowiązani wykonywać swoje obowiązki w sposób niezagrażający sobie oraz innym pracownikom. Często bagatelizowaną kwestią są środki ochrony indywidualnej. Pracownicy często bojkotują konieczność noszenia odzieży ochronnej, która niejednokrotnie pozwala uratować życie lub zdrowie. Samo noszenie odzieży ochronnej również wpisano w poczet obowiązków pracowników. Osoby zatrudnione w określonym zakładzie pracy mają w obowiązku dbać o stan maszyn, urządzeń, narzędzi, a więc ogólnie mówiąc mienia. Niestety, duża część pracowników dba o ochronę zdrowia, jednocześnie ignorując mienie firmy, co powoduje często ogromne koszty dla pracodawcy. W przypadku zaistnienia nieprawidłowości i zagrożeń pracownik ma w obowiązku niezwłoczne powiadomienie pracodawcy lub kadry kierowniczej. Każda usterka, awaria, wypadek może być wówczas gruntownie przeanalizowana, a ilość zagrożeń zredukowana do minimum. Do grona obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy należą również badania profilaktyczne. 

Czy pracownik może odmówić wykonywania obowiązków? 

Na skuteczne działania w zakresie BHP składa się wiele czynników. Niestety, niekiedy przestrzeganie wszystkich zasad i regulacji nie redukuje ryzykownych sytuacji do zera. W wyjątkowych, opisanych w regulacjach prawnych, sytuacjach pracownik ma prawo odmówić wykonywania obowiązków. Zgodnie z Kodeksem Pracy do tego rodzaju sytuacji należy niedostosowanie warunków pracy do przepisów BHP. Pracownik nie musi ryzykować swojego życia i zdrowia, gdy pracodawca nie dołoży starań, aby stanowisko pracy spełniało niezbędne normy. Pracownik może również zrezygnować z wykonywania pacy gdy panujące warunki zagrażają jego życiu lub zdrowiu. Są to niekiedy absurdalne sytuacje, takie jak praca na wysokościach bez zabezpieczenia czy praca w niewygodnej, wpływającej negatywnie na zdrowie pozycji. Niekiedy brak odzieży ochronnej może powodować ogromne zagrożenie, a jej zapewnienie należy do bezwzględnych obowiązków pracodawcy. Jeżeli ten nie może zapewnić odpowiednich środków ostrożności, pracownik nie powinien podejmować się zadań. Pracownik nie może narażać siebie na uszczerbek na zdrowiu, a odmowa w tym przypadku nie może skutkować żadnymi konsekwencjami ze strony pracodawcy.