Kiedy odwołanie do KIO zmienia przebieg przetargu publicznego?

19 stycznia 2024 | Artykuł sponsorowany | 4 min. czytania

Podczas przetargów publicznych często zdarza się, że oferta jednego z wykonawców jest odrzucona, a przez to oferta konkurencji wygrywa. W takich sytuacjach wykonawca ma prawo do złożenia odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO). Powstaje jednak pytanie - czy zamawiający może zawrzeć umowę z innym wykonawcą, pomimo złożonego odwołania, a przed rozstrzygnięciem sprawy przez KIO? 

Kiedy odwołanie do KIO zmienia przebieg przetargu publicznego?
Kiedy odwołanie do KIO zmienia przebieg przetargu publicznego?

W tym artykule wyjaśnimy, jak odwołanie do KIO wpływa na proces zawierania umów.

Klauzula Standstill

Zacznijmy od ważnego pojęcia, które nazywamy „standstill period”. Jest to okres między wyborem najkorzystniejszej oferty a podpisaniem umowy przez zamawiającego z wybranym wykonawcą. To właśnie w tym czasie inni wykonawcy mają możliwość złożenia odwołania. Długość „standstill period” zależy od wartości zamówienia i wynosi od 5 do 15 dni.

Podczas „standstill period” zamawiający musi wstrzymać się z podpisaniem umowy. Jeśli w tym okresie żaden z wykonawców nie wniesie odwołania, to zamawiający może kontynuować proces i zawrzeć umowę. W praktyce oznacza to, że decyzja o wyborze oferty nabiera mocy prawnej i nie podlega dalszemu kwestionowaniu.

Istnieją jednak sytuacje, kiedy „standstill period” nie obowiązuje. Dotyczy to przypadków, kiedy w postępowaniu została złożona tylko jedna oferta. W takiej sytuacji zamawiający może podpisać umowę natychmiast po wyborze oferty, ponieważ nie istnieje ryzyko złożenia odwołania przez konkurentów.

Co dzieje się po złożeniu odwołania?

Gdy odwołanie zostanie złożone, zamawiający nie może zawrzeć umowy do momentu rozstrzygnięcia sprawy przez KIO. To zabezpiecza prawo odwołującego się wykonawcy do kontroli decyzji zamawiającego. Oznacza to, że jeśli złożyłeś odwołanie na czas, zamawiający musi poczekać na werdykt KIO, zanim podejmie dalsze działania.

Rozstrzygnięcie KIO może przybierać różne formy np. ostateczny wyrok lub umorzenie postępowania. Po wydaniu przez KIO orzeczenia kończącego postępowanie odwoławcze, zamawiający może podpisać umowę, o ile rozstrzygnięcie KIO tego nie zabrania.

Ustawa przewiduje jedna możliwość wyjątków, w których zamawiający może wystąpić do KIO o zezwolenie na wcześniejsze podpisanie umowy. Zgoda KIO na takie działanie jest możliwa tylko w wyjątkowych sytuacjach, gdy opóźnienie mogłoby negatywnie wpłynąć na interes publiczny. Jednakże takie przypadki w praktyce są rzadkością.

Zaraz po wydaniu przez KIO wyroku lub postanowienia, zamawiający ma już zielone światło do podpisania umowy. Warto jednak zaznaczyć, że często zamawiający czekają na otrzymanie pisemnego orzeczenia z KIO wraz z uzasadnieniem, co zwykle zajmuje od tygodnia do dwóch. Chociaż nie jest to wymóg, to przestrzeganie tej praktyki jest uważane za dobre działanie zarządcze.

Skarga do sądu 

Jeśli wykonawca nie zgadza się z decyzją KIO, może złożyć skargę do sądu zamówień publicznych w ciągu 14 dni od otrzymania pisemnego orzeczenia. Ważne jest, że skarga do sądu nie wpływa na możliwość podpisania umowy przez zamawiającego. Zakaz zawarcia umowy dotyczy jedynie okresu postępowania przed KIO. Oznacza to, że nawet jeśli została wniesiona skarga do sądu, zamawiający może zawrzeć umowę z wybranym wykonawcą.

Podsumowanie

W procesie przetargowym zamawiający musi przestrzegać okresu „standstill period” po wyborze najkorzystniejszej oferty. Jeśli w tym czasie nie wpłynie odwołanie, może on bez przeszkód zawrzeć umowę. W przypadku złożenia odwołania wstrzymuje się z podpisaniem umowy do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia przez KIO. Wyjątki od tej zasady są rzadko spotykane i dotyczą specyficznych sytuacji. Jeśli zaś chodzi o skargę do sądu, nie ma ona wpływu na proces zawierania umowy.

Artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. W celu uzyskania szczegółowych informacji i indywidualnej analizy przypadku, zachęcamy do kontaktu z profesjonalnym prawnikiem specjalizującym się w prawie zamówień publicznych. W tym zakresie eksperci z Jarzyński Brzeziński Partners służą profesjonalnym wsparciem w zakresie prawa przetargowego i wielu innych dziedzin. Więcej informacji znajdą Państwo na stronie: https://jbp-law.pl