Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego a indywidualne konto emerytalne – różnice

Elementy III filaru emerytalnego

W Polsce funkcjonują trzy różne filary emerytalne:

• filar I – emerytura z ZUS lub KRUS,
• filar II – emerytura z OFE (otwartych funduszy emerytalnych),
• filar III – emerytura z dobrowolnych programów oszczędzania.

Dzięki dobrowolnemu III filarowi możesz oszczędzać na dodatkową przyszłą emeryturę w ramach Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) oraz Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE). Pomimo podobnego nazewnictwa nie są one tym samym.

Czym jest IKZE?

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego jest programem zachęcającym obywateli do odkładania środków na jesień życia. Podstawą prawną funkcjonowania IKZE jest ustawa z dnia 25 marca 2011 roku o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych. IKZE obywatele w Polsce mogą zakładać od 1 stycznia 2012 roku.

Uprawnionymi do założenia IKZE i oszczędzania w ten sposób na swoją przyszłą emeryturę są:

• osoby, które ukończyły 16 lat,
• osoby małoletnie, które w danym roku kalendarzowym uzyskiwały dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę i dokonają wpłat w wysokości nieprzekraczającej tych dochodów.

Każde konto IKZE jest przypisane tylko do jednego oszczędzającego.

Czym jest IKE?

IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne funkcjonuje już od 2004 roku, kiedy zostało wprowadzone w życie na mocy przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o indywidualnych kontach emerytalnych. Działa na podobnych zasadach jak te przedstawione w przypadku IKZE, ale inne są preferencje podatkowe oraz limit rocznych wpłat.

Różnice pomiędzy IKE i IKZE

Choć wiele rozwiązań, jakie funkcjonują w IKE i IKZE, jest podobnych względem siebie, to jednak masz tu do czynienia z dwoma odrębnymi produktami III filaru systemu emerytalnego. Główne różnice tkwią w regulacjach dotyczących opodatkowania środków, jakie oszczędzasz w takim systemie.

Preferencje podatkowe dla IKZE i IKE

W przypadku IKZE zastosowano preferencję podatkową, która polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wpłat na to konto.

Od 6 grudnia 2013 roku wprowadzono przy tym korzystne zmiany w zakresie opodatkowania wypłat z IKZE dla oszczędzających i dla osób uprawnionych do takich środków w przypadku śmierci oszczędzającego. Wszystkie takie wypłaty są opodatkowane podatkiem zryczałtowanym według stawki wynoszącej zaledwie 10 proc. Mowa tu o wypłatach środków po ukończeniu 65. roku życia, gdy oszczędzało się w ramach konta co najmniej 5 lat. Nie jest natomiast pobierany podatek od zysków kapitałowych.

Opodatkowanie zwrotu środków w innych przypadkach z IKZE realizowane jest w podatku dochodowym według skali podatkowej. Wpłaty na IKZE są inwestowane na rynku kapitałowym, a dodatkową korzyścią wynikającą z założenia IKZE jest możliwość odliczenia wpłat z danego roku kalendarzowego od podstawy opodatkowania w PIT. W 2022 roku oszczędzający w ramach IKZE mogli obniżyć swój podatek nawet o 2274 zł przy opodatkowaniu według stawki 32 proc., a w przypadku opodatkowania stawką 17 proc. – maksymalna kwota ulgi podatkowej na IKZE wynosi kwotowo 1208 zł. Dla osób prowadzących działalność gospodarczą maksymalna kwota korzyści podatkowej wynosi:

• 3411 zł przy opodatkowaniu stawką 32 proc. przy skali podatkowej,
• 1812 zł przy opodatkowaniu stawką 17 proc. przy skali podatkowej,
• 2025 zł przy opodatkowaniu stawką liniową 19 proc.

Stawiający na IKE korzystają z ulgi podatkowej, która jest odczuwalna pod koniec oszczędzania. Wpłaty nie podlegają odliczeniu od PIT, ale jeśli wycofasz środki po ukończeniu 60. roku życia i po spełnieniu warunków dotyczących okresu korzystania, nie zapłacisz podatku Belki. Nie ma tu zryczałtowanego podatku jak w przypadku IKZE.

Limity wpłat na IKE i IKZE

Różne są również limity wpłat dokonywanych na IKZE i IKE. Obecnie w przypadku IKZE obowiązują dwa limity:

• limit wpłat odpowiadający 1,2-krotności prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej,
• limit wpłat odpowiadający 1,8-krotności prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Limit wpłat na IKZE dla małoletnich ograniczony jest wysokością uzyskiwanego dochodu z umowy o pracę.

Wpłaty na IKE mogą być w roku kalendarzowym wyższe. W IKE maksymalny limit w 2022 roku wynosił 17 766 zł.

---