Uzyskanie informacji publicznej – podstawowe prawo każdego obywatela!

Gdzie szukać informacji?

Niektóre informacje są podawane i aktualizowane na bieżąco, na przykład na stronach internetowych instytucji i nie ma potrzeby składania wniosku o ich udostępnienie. Warto zatem najpierw zorientować się, czy poszukiwane przez nas dane nie są ogólnodostępne w Internecie przed złożeniem wniosku – dzięki temu unikniemy dodatkowego nakładu pracy w postaci wydrukowania wniosku, wypisania go i dostarczenia do odpowiedniej instytucji. Gdzie poszukiwać takich informacji? Po pierwsze, na stronie internetowej danej instytucji; to właśnie tam najczęściej pojawiają się najnowsze dane dotyczące działania placówki. Warto również zajrzeć do Biuletynu Informacji Publicznej– kilka kliknięć zazwyczaj dzieli nas od poszukiwanej informacji. Polecamy również monitorowanie posiedzeń instytucji publicznych, takich jak sejm, senat czy rada powiatu – takie spotkania również mogą stanowić źródło poszukiwanych przez nas informacji. 

Udostępnianie informacji – kto się tym zajmuje?

Warto kolejny raz podkreślić, że każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej ma takie samo prawo do pozyskiwania informacji publicznych. Pojawia się jednak pytanie – kto zatem powinien jej udzielać? Spieszymy z odpowiedzią – obowiązek udzielania takich informacji ma każda instytucja publiczna, która wykonuje działania państwa lub zarządza majątkiem publicznym. Do grona takich instytucji należą między innymi szkoły, urzędy, sądy, ministerstwa, kuratoria, partie polityczne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Narodowy Fundusz Zdrowia oraz Polski Czerwony Krzyż. 

Składanie wniosku

Obecnie wniosek o udostępnienie informacji publicznej można złożyć na dwa sposoby – przez internet, za pomocą strony Gov.pl lub listownie, wysyłając wniosek pocztą. Podkreślamy, że informację, która nie wymaga składania wniosku, można uzyskać przez telefon, mailowo lub osobiście w siedzibie instytucji, która ową informacją dysponuje. Złożenie wniosku jest całkowicie bezpłatne, jednak mogą pojawić się dodatkowe koszta. Dzieje się tak w sytuacji, gdy poszukiwana informacja jest szczególnie trudna do zdobycia i wymaga od urzędu podjęcia konkretnych działań. 

Czas otrzymania informacji różni się ze względu na dane, których poszukujemy. Niektóre informacje możemy uzyskać od razu, jeżeli urzędnik ma do nich bezpośredni dostęp. Jeżeli przygotowanie informacji przez urzędnika wymaga od niego więcej czasu, wówczas czas oczekiwania może się wydłużyć do 14 dni od dnia złożenia wniosku Jeżeli uzyskanie informacji wymaga specjalistycznych działań, a co za tym idzie – więcej czasu – oczekiwanie na dane może potrwać nawet do 2 miesięcy.

Nieuzyskanie informacji

Istnieje pewna grupa danych, o których udostępnienie nie powinno się wnioskować, gdyż i tak nie zostaną one podane. Dotyczy to informacji niejawnych, będących tajemnicami ustawowo chronionymi, zawierających dane osobowe lub naruszające tajemnicę przedsiębiorcy. Urzędnik może również odmówić wydania informacji, które wymagają specjalnego przygotowania, które wiąże się ze znacznymi kosztami i natężoną pracą wielu osób. Duże znaczenie ma również forma, w której chcemy uzyskać informację – czasami wybrana przez nas forma może zaważyć na tym, czy otrzymamy poszukiwane przez nas dane.

Jeżeli nieotrzymanie informacji lub otrzymanie, lecz w formie niepełnej, wiąże się z wadliwym działaniem instytucji, możemy złożyć skargę na bezczynność instytucji. Pismo należy zaadresować do wojewódzkiego sądu administracyjnego i złożyć w instytucji, której dotyczy skarga. 

Nigdzie nie możesz znaleźć potrzebnych ci informacji? W złożeniu wniosku z pewnością pomoże ci przygotowana przez nas instrukcja, w której opisujemy, gdzie szukać informacji i krok po kroku wyjaśniamy jak złożyć dokument! Kliknij w link poniżej i sprawdź!