Unieważnienie kredytu we frankach - najczęściej zadawane pytania

12 kwietnia 2023 | Artykuł sponsorowany

Możliwość unieważnienia kredytu we frankach jest dzisiaj faktem. Ilość pozytywnych wyroków pozwala śmiało stawiać tezę, że większość zawartych umów jest nieważna. Coraz więcej kredytobiorców zwraca się także do sądów o udzielenie ochrony prawnej i dochodzenie swoich praw. Poniższy tekst będzie dotyczył najczęściej pojawiających się pytań związanych z postępowaniem.

Unieważnienie kredytu we frankach - najczęściej zadawane pytania
Unieważnienie kredytu we frankach - najczęściej zadawane pytania

Czy można unieważnić kredyt we frankach?

Tak, jak zostało to wskazane we wstępie do niniejszego tekstu możliwe jest unieważnienie kredytu we frankach. Zaznaczyć jedynie trzeba, że samo pojęcie unieważnienia kredytu jest lekko nieprecyzyjne. Sąd bowiem w wyroku jedynie stwierdza nieważność (tj. że umowa była nieważna od początku) a nie unieważnia umowę tak jakby jego decyzja miała charakter konstytutywny. Wyrok ma charakter deklaratoryjny i dotyczy potwierdzenia określonego stanu rzeczy.

Jakie są podstawy unieważnienia kredytu we frankach?

Podstawowym zarzutem pod adresem konstruowanych umów było to, że kurs franka szwajcarskiego przyjmowany przez banki był albo w ogóle nieznany konsumentom albo ustalany w arbitralny sposób. Bank miał zatem możliwość kształtowania w dowolny sposób zobowiązania kredytobiorcy co w jawny sposób godziło w zasadę swobody umów. Dodatkowo, banki wykorzystywały niedoinformowanie konsumentów i nie informowały ich o ryzykach związanych z zaciąganiem zobowiązań w walucie obcej. Częstokroć też przedstawiały umowę o kredyt we frankach jako najlepszą alternatywę dla konsumenta, co niestety rzadko miało potwierdzenie w rzeczywistości.

Czym różni się unieważnienie od odfrankowienia kredytu?

Unieważnienie prowadzi do potwierdzenia przez Sąd, że zawarta umowa była nieważna od początku, czyli tak jakby nigdy nie została zawarta. Odfrankowienie kredytu polega natomiast na usunięciu z umowy klauzuli indeksacyjnej, która była zawierana w kredytach indeksowanych. „Usunięcie” o którym mowa jest potwierdzeniem przez Sąd, ze dane postanowienie umowne nie wiąże. Podstawą są tutaj przepisy o abuzywnych postanowieniach umownych, zgodnie z którymi postanowienia rażąco naruszające interesy konsumenta i jednocześnie sprzeczne z dobrymi obyczajami nie wiążą konsumenta.

Jakie są skutki unieważnienie kredytu we frankach?

Ponieważ na skutek unieważnienie kredytu we frankach powstaje nam sytuacja, jakby w ogóle nie doszło do zawarcia umowy, konsekwentnie trzeba przyjąć, że wszystkie świadczenia spełnione na podstawie takiej umowy są nienależne, a więc powinny zostać zwrócone pomiędzy stronami. Nie tylko zatem raty kapitałowe, ale także wszystkie odsetki, prowizje czy inne opłaty podlegają zwrotowi. Z drugiej strony kredytobiorca powinien zwrócić bankowi kwotę kapitału udzielonego kredytu, ale zwrot ten następuje bez żadnych dodatkowych świadczeń (w szczególności odsetek). Innymi słowy można powiedzieć, że kredytobiorca ma darmowy kredyt – musi zwrócić tylko kwotę kapitału bez wynagrodzenia za korzystanie z niego.

Ile trwa postępowanie o unieważnienie kredytu we frankach?

Niestety postępowanie nie należy do najkrótszych. Zazwyczaj trzeba założyć ok. 1-2 lat w pierwszej instancji oraz tyle samo czasu w drugiej instancji. Zdarzają się jednak odchylenia od normy, tj. postępowania trwające dłużej lub krócej.

Jakie dokumenty są potrzebne, aby unieważnić kredyt we frankach?

Najważniejszym dokumentem jest oczywiście sama umowa o kredyt we frankach. Na jej podstawie przede wszystkim (choć niekiedy potrzebna jest analiza regulaminu) można stwierdzić czy zastosowane postanowienia prowadzą do nieważności umowy.

Czy możliwe jest wstrzymanie płatności rat kredytu?

Tak, sądy coraz częściej udzielają zabezpieczeń w postaci wstrzymania obowiązku płatności kolejnych rat kredytów. Część sędziów uważa, że udzielenie zabezpieczenia jest możliwe tylko wówczas, gdy dotychczas spłacone raty przewyższają kwotę udzielonego kapitału kredytu. Niektórzy jednak stoją na stanowisku, że udzielenie zabezpieczenia jest dopuszczalne w każdym przypadku. Powołują się tutaj na orzecznictwo TSUE z którego wynika, że możliwe jest wstrzymanie egzekucji prowadzonej na podstawie aktu notarialnego w przypadku, gdy konsument powołuje się na niedozwolony charakter postanowień umownych. Skoro tak, to tym bardziej zasadne jest wstrzymanie wykonywania nieważnej umowy w trakcie. Tym bardziej, że sądy nie powinny akceptować sytuacji w której konsument byłby zobowiązany do spełniania świadczeń na podstawie niedozwolonych postanowień umownych. Prowadziłoby to bowiem to konieczności wszczynania osobnego postępowania o zwrot tych kwot, co wydaje się całkowicie niepotrzebne.

Ile kosztuje unieważnienie kredytu we frankach?

Na koszt postępowania o unieważnienie kredytu we frankach składają się koszty sądowe oraz wynagrodzenie kancelarii. Te pierwsze są określane w ustawie. Aktualnie w przypadku spraw, w których powodem jest konsument, opłata od pozwu nie może przekraczać 1.000 zł (jeden tysiąc złotych). Wynagrodzenie kancelarii jest ustalane zawsze indywidualnie i najczęściej składa się z dwóch elementów tj. kwoty ryczałtowej płatnej przy zawarciu umowy o obsługę prawną i premii za sukces za wygraną sprawę.

Czy banki pozywają o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału?

Coraz częściej można spotkać się z powództwami banków wobec kredytobiorców, którzy uzyskali prawomocne unieważnienie kredytu we frankach, o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Sądy uznają jednak roszczenia banków za niezasadne i oddalają powództwa. Po pierwsze brak jest podstawy prawnej do formułowania takiego żądania, po drugie nie jest możliwe wyliczenia kwoty tego wynagrodzenia, a po trzecie „sankcja darmowego kredytu” jest przejawem realizacji celu dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków  w umowach konsumenckich (tzw. penalty default). Sankcja ta ma pełnić funkcję odstraszającą oraz motywować przedsiębiorców do niestosowania abuzywnych postanowień umownych.

Kancelaria Kredyty we frankach 

Sprawy dotyczące kredytów frankowych wymagają wiedzy i doświadczenia. Warto powierzyć swoją sprawę profesjonalnej kancelarii, która dysponuje odpowiednim doświadczeniem. Przeanalizuje ona dokumenty (w szczególności umowę kredytu), a następnie przedstawi możliwości wytoczenia postępowania przeciwko bankowi. Warto w tym wypadku postawić na kancelarię, za którą stoją adwokaci lub radcowie prawni wymienieni z imienia i nazwiska (zamiast na pseudokancelarie, w których nie wiadomo kto zajmuje się sprawą). Sprawa dotycząca kredytu we frankach jest bardzo poważna i dotyczy niebagatelnej kwoty, a więc warto postawić na rzetelność i profesjonalizm.

Na zakończenie niniejszego artykułu chcielibyśmy podziękować kancelarii TMH (TMH Tomasz Marek Marcin Hotel Adwokaci i Radcowie Prawni) za udostępnienie źródeł oraz wskazówki przy przygotowaniu tego tekstu. Misją naszej Redakcji jest dostarczanie rzetelnych informacji z zakresu prawa, które mogą pomóc czytelnikom lepiej zrozumieć swoje prawa i obowiązki. Mamy nadzieję, że ten artykuł przyczyni się do budowania świadomości problemu, który opisaliśmy. Pamiętajmy jednak, że niniejszy tekst nie jest poradą prawną i w przypadku konieczności rozwiązania konkretnych problemów prawnych, zalecamy skorzystanie z usług profesjonalnego adwokata. Redakcja LawMedia.pl

Polecamy również: