Jak wygląda tymczasowe aresztowanie?

Czym jest tymczasowe aresztowanie?

Tymczasowe aresztowanie zostało uregulowane w treści art. 258 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z treścią tego przepisu instytucja ta znajduje zastosowanie, jeżeli zachodzi:

• uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu;
• uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne.

Jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona grożącą oskarżonemu surową karą.

Co ciekawe tymczasowe aresztowanie może być wyjątkowo zastosowane także wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

Na czym polega tymczasowe aresztowanie?

Jak wskazuje sama nazwa tymczasowe aresztowanie polega na okresowym odizolowaniu podejrzanego lub oskarżonego wobec którego prowadzone jest postępowanie karne. W praktyce tymczasowe aresztowanie jest najsurowszym środkiem zapobiegawczym w polskiej procedurze karnej. Instytucji tej nie powinniśmy jednak utożsamiać z karą pozbawienia wolności, którą skazany odbywa w zakładzie karnym, najczęściej z innymi więźniami. 

Tymczasowe aresztowanie odbywa się co do zasady w areszcie śledczym, który to może być samodzielną jednostką lub wyodrębnionym oddziałem zakładu karnego. Jeżeli jednak stan zdrowia oskarżonego tego wymaga, tymczasowe aresztowanie może być wykonywane tylko w postaci umieszczenia w odpowiednim zakładzie leczniczym, w tym w zakładzie psychiatrycznym.

Rozpoznając wniosek prokuratora o przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania sąd musi badać zasadność dalszego pozbawienia podejrzanego wolności przez pryzmat stopnia nasilenia zagrożenia dla prawidłowego toku postępowania w określonym stadium tego postępowania. Stosowania tymczasowego aresztowania nie można uzasadniać koniecznością dalszego gromadzenia dowodów ani okolicznościami, które mają się dopiero ujawnić. Domniemanie utrudniania postępowania karnego wynikające z obawy przed wymierzeniem surowej kary nie może uzasadniać nadmiernie długiego okresu stosowania tymczasowego aresztowania oraz zasadniczo może stanowić samoistną podstawę stosowania tymczasowego aresztowania wyłącznie na jego początkowym etapie.

Ile czasu trwa tymczasowe aresztowanie?

Zgodnie z treścią art. 263 §1-3 KPK w postępowaniu przygotowawczym sąd, stosując tymczasowe aresztowanie, oznacza jego termin na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Jeżeli ze względu na szczególne okoliczności sprawy nie można było ukończyć postępowania przygotowawczego w powyższym terminie, na wniosek prokuratora, sąd pierwszej instancji właściwy do rozpoznania sprawy, gdy zachodzi tego potrzeba, może przedłużyć tymczasowe aresztowanie na okres, który łącznie nie może przekroczyć 12 miesięcy. Pamiętajmy jednak, że łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może przekroczyć 2 lat.

Więcej informacji na ten prawa karnego na stronie: Kancelaria Adwokacka Anna Szychułda-Baran

---